پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) می فرماید:
إنَّ أَعْظَمَ النّاسِ مَنْزلَةً عِنْدَ اللهِ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَمْشاهُمْ فِی أَرْضِهِ بِالنَّصِیحَةِ لِخَلْقِهِ(1)
بلند پایه ترین مردم در روز رستاخیز کسی است که از همه بیشتر برای خیرخواهی خلق خدا گام برداشته است.

شرح کوتاه
خدمت به خلق در ردیف بزرگترین عبادات اسلامی است، و یکی از طرق خدمت به خدا این است که انسان مصالح و منافع آنها را همانند مصالح و منافع خودش ببیند، و همان طور که در مورد منافع خود با نهایت دلسوزی رفتار می کند، درباره منافع و مصالح دیگران نیز کاملا دلسوز باشد، و در حضور و غیاب مردم از خیرخواهی فروگذارنکند.

1. نقل از کتاب کافی، جلد 2، صفحه 166.
یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی

امام هادی(علیه السلام) می فرماید:
الدُّنیا سُوْقٌ رَبِحَ فِیْها قَوْمٌ وَخَسِرَ آخَرُونَ(1)
دنیا بازاری است که جمعی در آن سود می برند و جمعی زیان!

شرح کوتاه
این جهان نه وطن اصلی انسان است و نه محل سکونت دائم، بلکه تجارتخانه بزرگی است که انسان با سرمایه های عظیمی همچون ساعات عمر، نیروی انسانی، مواهب فکری و عقلی به آن فرستاده شده است تا از آن بهره ای ارزنده برای سعادت ابدی و زندگی جاویدانش بگیرد.
آنها که فعال و سخت کوش و هوشیارند و پرتلاش و آگاه، از فنون این تجارت بزرگ با خبرند، لحظه ای آرام نیستند و دائماً در تکاپو تا با این سرمایه ها، کالایی ارزنده تر، متاعی جاویدان، سرنوشتی درخشان برای خود و جامعه خود انتخاب کنند، نه آن که در مسیر فساد و تبهکاری و بیهودگی همه را از دست بدهند، و با دستی تهی از آن بیرون روند.

1. تحف العقول، صفحه 361.
یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی

 چرا نماز صبح مۍخوانیم؟
«صبح آغاز فعالیت شیطان است هرکه در آن ساعت نماز بگذارد و خود را در معرض نسیم الهی قرار دهد از شر شیطان در امان مےماند.»

چرا نماز ظهر میخوانیم؟
ظهر، همه عالم تسبیح خدا مےگویند زشت است که امت من تسبیح خدانگوید. و نیز ظهر وقت به جهنم رفتن جهنمیان است لذا هر که در این ساعت مشغول عبادت شود از جهنم بیمه مےشود.

چرا نماز عصر مۍخوانیم؟
«عصر زمان خطای آدم و حواست و ما ملزم شدیم در این ساعت نماز بخوانیم و بگوییم ما تابع دستور خداییم.»

چرا نماز مغرب میخوانیم؟
«مغرب لحظه پذیرفته شدن توبه حضرت آدم است و ما همه به شکرانه آن نمازمی خوانیم.»

چرا نماز عشا میخوانیم؟
«خداوند متعال نماز عشا را برای روشنایی و راحتی قبر امتم قرارداد.»

علل الشرایع ج 2 ص ۳۳۷

 الَّذِینَ یذْکرُونَ اللَّهَ قِیماً وَ قُعُوداً وَ عَلَی جُنُوبِهِمْ وَ یتَفَکرُونَ فِی خَلْقِ السَّموتِ وَ الأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هذَا بطِلًا سُبْحنَک فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ

(همان) کسانی که [در حال ] ایستاده و نشسته، و بر پهلوهایشان [آرمیده ]، خدا را یاد می کنند؛ و در آفرینش آسمان ها و زمین تفکر می کنند؛ (در حالی که می گویند: ای) پروردگار ما! این [ها] را بیهوده نیافریده ای؛ منزّهی تو؛ پس ما را از عذابِ آتش، حفظ کن .(سوره آل عمران، آیه 191)

 نکته ها و اشاره ها

1. صاحبان عقل، کسانی هستند که تفکر می کنند و در هر حال به یاد خدا هستند. کسی که در علل و عوامل جهان می اندیشد خداشناس می شود و به یاد خدا می افتد؛ از این روست که یاد خدا، نشانه ی خردمندی است.
جهان چون چشم و خط و خال و ابروست که هر چیزی به جای خویش نیکوست
(شبستری)
2. در آیه ی فوق نخست به «ذکر» و سپس به «فکر» اشاره شده است؛ یعنی تنها یادآوری خدا کافی نیست و زمانی یادآوری خدا ثمرات ارزنده ای خواهد داشت که با تفکر آمیخته شود.
همان گونه که تفکر در آفرینش آسمان و زمین هم، اگر با یاد خدا آمیخته نباشد، ممکن است ره به جایی نبرد؛ یعنی مناسب است مطالعه ی پدیده های جهان، با عینک توحید باشد تا نتایج تربیتی و انسانی داشته باشد.
3. «باطل» به چیزی گفته می شود که بیهوده و بی هدف است و نمی تواند مقصود و مطلوب انسان واقع شود. تفکر در اسرار آفرینش آسمان ها و زمین انسان را آگاه می کند که خلقت جهان بیهوده نیست. آری، در حالی که اجزای هر گیاه و حیوان و اعضای پیکر انسان، هر کدام برنامه و هدفی دارد، آیا ممکن است مجموعه ی جهان هستی بی هدف باشد؟

 آموزه ها و پیام ها

1. تفکر و یاد خدا، از نشانه های خردمندی است.
2. جهان هدفمند است (و باطل و بیهوده آفریده نشده است).
3. مطالعات جهان شناختی، انسان را به هدف هستی ره نمون می شود.
4. در هر حال به یاد خدا باشید و با او مناجات کنید.

منبع: تفسیر قرآن مهر، جلد سوم، صفحه 384

 آری؛ دعا برای دیگری موثر است.
قرآن هم به فرزندان سفارش می کند که برای والدین دعا کنید: « و قل رب ارحمهما کما ربیانی صغیرا»

امام پدر انسان است و رهبر الهی، پدر معنوی ماست.
قرآن می فرماید: « مله ابیکم ابراهیم » « حضرت ابراهیم پدر شماست»؛
و یا پیامبر فرمود: « انا و علی ابوا هذه الامه»
به والدین هم سفارش شده که در حق فرزندان دعا کنند: « رب اجعلنی مقیم الصلاه و من ذریتی»
پس ما باید برای پدران و مادران خود دعا کنیم.

جالب توجه آن که در میان عبادات، نماز از ویژگی خاصی برخوردار است؛
زیرا در موارد متعددی از قرآن با آن که سخن از عبادات و کارهای خیر به میان می آید؛ اما نام نماز جداگانه برده شده است؛ مثلاً می فرماید: « ان صلاتی و نسکی »
با این که نماز جزئی از مناسک الهی است خداوند درباره آن می فرماید: « اوحینا الیهم فعل الخیرات و اقام الصلاه»یعنی با وجود این که نماز جزئی از « فعل خیرات» یا همان کارهای خوب است؛ ولی نام نماز جداگانه برده شده و این بر اهمیت و ویژگی خاص نماز دلالت می کند.
از سوی دیگر میان ارکان نماز، سجده جایگاه ویژه ای دارد تا آن جا که خداوند متعال در آیه آخر سوره علق که خواندن آن، سجده ی واجب، دارد، به پیامبرش می فرماید: « راه قرب تو به ما سجده است». و در میان سجده ها امتیاز و ارزش سجده ی آخر بیشتر است.
در آن حالت حساس سفارش شده است که برای رزق همسر خود دعا کنید و مستحب است که بگوییم: « وارزقنی و ارزق عیالی من فضلک »؛
نابراین وقتی در این حالت حساس، آیا دعا برای رزق همسر سفارش شده است، دعا برای نجات نسل بشر از انواع ظلم، شرک، جهل، و تفرقه به اندازه رزق همسر ارزش ندارد؟
این همه روایات که برای صلوات نقل شده به خاطر تاثیر دعاست.
خداوند متعال در قرآن با کمال صراحت به همه ی مومنین خطاب می کند و می فرماید: « ان الله و ملائکته یصلون علی النبی یا ایهاالذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما».

براین اساس، اگر صلوات ما برای پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بی اثر بود، این دستور با این صراحت صادر نمی شد.
بر همین اساس دادن صدقه و سایر هدایای مادی و هدایای معنوی برای معصومین علیهم السلام و از جمله امام عصر علیه السلام موثر است.

استاد محسن قرائتی