امتحان و آزمایش، با رفاه و آسایش
و أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّرِیقَةِ لَأَسْقَیناهُمْ ماءً غَدَقاً * لِنَفْتِنَهُمْ فِیهِ وَ مَنْ یعْرِضْ عَنْ ذِکرِ رَبِّهِ یسْلُکهُ عَذاباً صَعَداً
و اگر بر طریق (حق) استقامت کنند، آنان را با آبی فراوان سیراب می کنیم، تا در آن (رفاه و آسایش) امتحانشان کنیم و هر کس از ذکر پرورگارش اعراض کند، او را در عذابی سخت در می آورد. (سوره جن، آیه 16-17)
نکته ها
امام باقر علیه السلام می فرماید: منظور از «اسْتَقامُوا عَلَی الطَّرِیقَةِ» استقامت در مسیر اهل بیت است. و از امام صادق علیه السلام نقل شده است که اگر مردم بر ولایت ما استقامت داشته باشند از علم کثیر کامیاب می شوند.
از بهترین شیوه های تربیتی، شیوه مقایسه است. در یک آیه می فرماید: استقامت و باران و در آیه بعد، اعراض و عذاب. با مقایسه این دو حالت مسئله حق و باطل شفاف تر می شود. اعراض از ذکر خدا هم در دنیا زندگی را سخت می کند.
پیامها
1- مهم تر از ایمان، پایداری و استقامت بر آن است.
2- در میان راه ها، تنها یک راه حق قابل قبول است.
3- بیان آثار و برکات ایمان، بهترین شیوه دعوت است.
4- آثار ایمان تنها در آخرت نیست، بلکه در دنیا نیز ظاهر می شود.
5- استقامت بر راه حق ارزش است. و هر استقامتی ارزش ندارد، زیرا بعضی استقامت ها لجاجت و یک دندگی است.
6- توسعه رزق، یکی از اسباب آزمایش است.
7- رفاه زمینه غفلت است.
8- با توسعه رزق مغرور نشوید.
9- حتّی بعد از استقامت بر راه حق و دریافت پاداش، کار خود را پایان یافته ندانید که تازه آزمایش دیگری شروع می شود.
10- گاهی نزول باران وسیله آزمایش است که اگر با ناشکری و کفران همراه شود، قهر فراگیر به دنبال دارد.
منبع: تفسیر نور؛ ج 10؛ ص251، تفسير نمونه، ج25، ص: 121
همسرداری فاطمه سلام الله علیها
قرآن کریم دو چیز را رکن و اساس تحکیم بنیان خانواده میداند، که با بودن این دو رکن، خانواده از استحکام و استواری برخوردار خواهد بود، به طوری که هیچ طوفانی آن را متزلزل نخواهد کرد؛ و در صورت ضربه وارد شدن به این دو رکن، راه نفوذ شیاطین به خانواده باز میشود.
آن دو رکن، یکی مودّت و علاقهمندی دو همسر به یکدیگر است، که باعث ایجاد صفا و صمیمیت و محبت در محیط خانه و جبران هر نوع کمبود میشود، دیگر عفو و گذشت از لغزشهای یکدیگر است، که باعث تحکیم مودت و خاموش شدن تاب و تب شِقاق و مانع بروز اختلافات خانوادگی میشود، خلاصه اساس همسرداری را این دو رکن تشکیل میدهد.
قرآن کریم میفرماید: «وَ مِن آیاتِهِ اَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ انفسکم اَزْواجاً لِتسکنوا الیها و جعل بینکم مودةً وَ رَحْمةً اِنَّ فی ذلکَ لآیاتٍ لِقُوْمَ یَتَفکَّرُونَ .»
یکی از آیات الهی آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در برِ او آرامش یافته و با هم انس گیرید و میان شما رأفت و مهربانی برقرار فرمود در این امر نیز که در حقیقت پایهی زندگی و آسایش و بقای نوع آنست برای مردم با فکر ادلّهی علم و حکمت حق آشکار است.
بیان آیهی مبارکه و نیز مطالب بیشتری درباره دو رکن خانواده در بخش خانواده خواهد آمد. (انشاءالله).
زندگی علی و فاطمه (سلام الله علیهما) نمونه و تجسّم مودت و صفا و گذشت و ایثار است. گرچه در زندگی این دو معصوم گناه و خطا راه ندارد، امّا مِهر و صفا و گذشت و ایثار و به حساب نیاوردن مشکلات مادی در اوج خود است.
مشکلات زندگی آن زمان که بسیاری از کارهای سخت را شخصاً انجام میدادند، کمبودها و فشارهای طاقتفرسا بر زندگی نوپای علی و فاطمه (سلام الله علیهما) سایه افکنده بود زندگی در کمال عُسرت و تنگدستی سپری میشد، به طوری که در بسیاری از موارد چیزی که بتوان با آن رفع گرسنگی نمود در خانهی علی و فاطمه (سلام الله علیهما) یافت نمیشد. امّا گذشت و ایثار آنچنان تجلّی نموده که تمام مشکلات و کمبودها را تحت الشعاع قرار داده، به طوری که حتی فاطمه (سلام الله علیها) در سختترین شرایط چیزی از همسر خود مطالبه نمیکند، تا مبادا باعث شرمندگی و یا به زحمت افتادن همسر شود «این جریان را به دقت مطالعه بفرمایید»:
علی (ع) وارد خانه میشود، رخسار فاطمه را زرد و دگرگون مشاهده میکند از فاطمه (س) سراغ طعام میگیرد فاطمه (س): سه روز است که در خانه طعام نیست!
علی (ع): چرا مرا خبر نکردی!
فاطمه (س): رسولالله (ص) مرا نهی نموده که از تو چیزی طلب کنم و فرموده اگر علی چیزی به همراه خود آورد که آورد اگر نیاورد تو مطالبه نکن.
و این در حالی بود کهطبق روایت دیگر، کودکان زهرا (سلام الله علیهم) از گرسنگی لرزان بودند.
آری مادران مهربان چون فاطمه با فرزندان خویش که گُلهای محمّدی هستند، این چنین در عُسرت و تنگدستی زندگی میکنند و دم بر نمیآورند. این است ایثار فاطمه (س) و این است همسرداری فاطمه (سلام الله علیها).
آنگاه علی (سلام الله علیه) برای تهیهی طعام از منزل خارج میشود، بعد از مدتی یک درهم قرض میکند تا طعام تهیه کند، در حال بازگشت به خانه، مقداد را در سر راه میبیند، از مقداد میپرسد چه چیز تو را در این هنگام از خانه بیرون کرده است.
مقداد: گرسنگی!
آنگاه علی (ع) که او را نیز گرسنگی از خانه بیرون کرده بود، آن یک درهم را به مقداد میدهد و با دست خالی به منزل بازمیگردد!
فاطمه سلام الله علیها الگوی زندگی - حبیب الله احمدی
چرا طاهره نامیده شده؟
عن ابیجعفر (سلام الله علیه) اِنّما سُمَیت بِنْتَ مُحمّد طاهرةً لِطَهارتها مِنْ کُلِّ دَنَسِ و طهارتها مِن کل رَفَثٍ و ما رأتُ قَطُّ یوماً حُمرةً و لا نفاساً .
از امام باقر (ع) نقل شده که فاطمه را طاهره نامیدند، زیرا از هر آلودگی و قُبح و زشتی پاک بود و فاطمه هرگز خون حیض و نفاس مشاهده نکرد.
فاطمه سلام الله علیها الگوی زندگی - حبیب الله احمدی
آثار و برکات نیّت خوب
همچنانکه نیّت خالص و نیک بر اعمال انسان اثرگذار است، بر زندگی و روح و روان انسان نیز اثر قابل توجّهی دارد و آثار و برکاتی به دنبال خواهد داشت:
زیبایی درون :
امام علی(ع) : «حُسْنُ النِّيَةِ جَمَالُ السَّرَائِرِ؛ نیّت خوب، زیبایی درون است.
آری، کسی که خوشنیّت است، باطن خوشبو و پاکیزهای دارد که باعث زیبایی روح او میشود.
رسیدن به آرزوها :
امام علی(ع)فرمود : «جَمِيلُ النِّيَةِ سَبَبٌ لِبُلُوغِ الْأمْنِيَّةِ؛ نیّت زیبا سبب رسیدن به آرزوها میشود.
نمیخواهیم کلیّت قانون جذب و اینکه هر چه را انسان آرزو میکند، بدون تلاش به آن میرسد، تأیید کنیم؛ ولی نیّت و انگیزه خوب در کنار سعی و تلاش و عنایت الهی زمینهساز رسیدن به آرزوها میشود.
بسیارند کسانی که قصد و آرزوی رفتن به مکّه و مدینه و یا عتبات را داشتهاند و با دست خالی با اتفاقهای بسیار جالب به آرزوی خود رسیدهاند.
بحار الانوار، محمد باقر مجلسي، ج 103، ص 21، ح 18
سخنراني آيت الله ناصري
خداوند، رزق همة مخلوقات را از حلال، تقدیر کرده است. رزق من را خدا از حلال قسمت من کرده است. اگر به این رزق حلال اکتفا کردم و احكام الهي را رعايت كردم، آن رزق حلال به من ميرسد؛ اما اگر دنبال حرام رفتم، ديگر حلال را قلم ميزنند و از آن كم ميكنند. در نهايت همان مقداري كه بنا بود از حلال به من برسد، ميرسد، نه بيشتر؛ منتهي از این حرام هم از من انتقام ميگيرند.
امام باقر عليه السلامك فرمودند: خداوند، براى هر كسى روزى حلالى مقرّر کرده است كه به سلامت به او خواهد رسيد . از طرف ديگر، روزىِ حرام را نيز در دسترس او قرار داده است كه اگر انسان روزى خود را از آن حرام به دست آورد، خداوند در عوض، روزىِ حلالى را كه براى او مقدّر كرده بود، از وى باز ستاند و غير از اين دو روزى (حلال مقدّر و حرام در دسترس) روزى هاى فراوان ديگرى نيز نزد خداوند هست .
( بحار الأنوار، ج ٥، ص147.)