بخش دوم

پاسخ به سوالات مطرح شده:

 سؤال ۱: معنای «الله، رحمن و رحیم» چیست؟

الف: «اللّه» اسم علم، اصلش «إله» یا «ولاه» یا «لیاه» است که بعنوان صفت مشبه، بکار رفته است.

بنابر اوّل: یا از فعل أله (عبادت کرد)، یأله می‌باشد که «إله» بمعنی «معبود» خواهد بود. و یا از فعل أله (متحیر گشت)، یأله می‌باشد که «إله» بمعنی «ذاتی است که عقول از درک کنه ذاتش در حیرت و سرگشتگی بسر می‌برند».

بنابر دوّم: از فعل وله (شیفته گشت)، یوله می‌باشد که «ولاه» بمعنی «ذاتی است که پدیده‌ها شیفته او می‌باشند».

بنابر سوّم: از فعل لاه (در حجاب قرار گرفت)، یلوه می‌باشد که «لیاه» بمعنی «ذاتی است که از رؤیت دیدگان در حجاب قرار دارد».

هر چهار معنی مؤیدات بسیاری از قرآن و روایات دارد که بجهت وضوح و اطاله کلام از ذکر آن خودداری می‌کنیم پس «الله»، «ذاتی است که معبود همه پدیده هاست و آنها شیفته و بی قرار و مشتاق بسوی اویند و از درک کنه ذات کبریایش در حیرت و از دیدار ذاتش در حجاب قرار دارند».

با این معنی دقیق، می‌بینیم چشم انداز و تصویر روشنی از اسم جلاله الهی، در برابر افکار و عقول جلوه گر می‌شود.

ب: «رحمن» صیغه مبالغه از ریشه «رحمت» می‌باشد، بمعنی کسی که رحمت فراوانی را ابراز می‌دارد.

این معنی در فرهنگ قرآن چهره روشنی می‌یابد: کسی که همه اشیاء و مخلوقات حتی کفار را زیر پوشش رحمت عام خویش قرار داده است: «… وَ رَحْمَتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْ ءٍ فَسَأَکْتُبُها لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ الَّذِینَ هُمْ بِآیاتِنا یُؤْمِنُونَ». (اعراف/ ۱۵۶) (و رحمت من هر چیزی را فرا گرفته است پس آن را برای کسانی که پیوسته تقوی پیشه می‌کنند و زکات می‌دهند و برای کسانی که آنان به آیات ما ایمان دارند، - ثبت و- مقرر خواهیم نمود). «… رَبَّنا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْ ءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً… ». (غافر/ ۷)

ت: «رحیم» صفت مشبهه از ریشه «رحمت» می‌باشد کسی که رحمت ثابت و پایدار دارد.

در فرهنگ قرآن، این صفت الهی صرفا مؤمنین را شامل می‌شود که شکر رحمت واسعه ناشی از رحمانیت الهی را بجای می‌آورند، نیمه دوّم آیه قبل این نکته را بخوبی گویاست در سوره احزاب نیز این معنی تأکید می‌شود: «… وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً». (احزاب/ ۴۳) (و او صرفا نسبت به مؤمنین رحیم است).

توجه به این نکات در این سه اسم الهی بسیاری از سؤالات دیگر را پاسخ می‌دهد.

 «إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ». (اعراف/ ۲۰۴)

(هرگاه قرآن خوانده شود پس بدان گوش فرا دهید و ساکت باشید شاید که مورد رحمت قرار گیرید).

استماع و انصات «استماع و انصات» قدم اوّل بهره مندی از برکات قرآن می‌باشد.

«استماع» به معنی «گوش فرادادن بهمراه میل قلبی» است که در مقابل «اصغاء» قرار دارد که «میل کردن به واسطه گوش فرادادن» می‌باشد؛ امّا «سماع» به معنی مطلق شنیدن است بدون آنکه در آن، «میل قلبی و توجه باطنی»، مدّ نظر باشد. «انصات» به معنی «سکوت بجهت استماع» می‌باشد.

«انصات» بقرینه همراهی با «استماع» در آیه شریفه نظر به سکوت ظاهری و باطنی (تمرکز فکر)، هر دو دارد با وجود امر به «استماع» که میل قلبی و توجه باطنی، بهمراه سکوت ظاهری را می‌رساند امر به «انصات» کمال این معنی را می‌رساند: «گوش فرادادن به همراه سکوت ظاهری و تمرکز بخشیدن به فکر، جهت دریافت عمیق پیام قرآن».

در این جلسه إن شاء الله قصد داریم سوره مبارکه حمد را به روش طرح سوال مورد تدبرقرار دهیم به گونه ای که امکان استفاده عموم وجود داشته باشد. از این رو ابتدا به تلاوت آیات پرداخته و سپس ترجمه آیات را مورد توجه قرار می دهیم. سپس به طرح سوالاتی درباره «معنی دقیق کلمه» علت گزینش و جایگاه آن، ارتباطات در جمله، آیه و آیات و سؤالات اساسی دیگر می پردازیم و سپس به این سوالات پاسخ می دهیم.طرح این سوالات به فهم بهتر و عمیق تر می انجامد:

۱- معنای «الله، رحمن و رحیم» چیست؟

2- چرا در میان اسماء الهی، این سه اسم با این ترتیب خاص آمده اند؟ و چرا این ذکر در صدر سوره‌ها تکرار شده است؟

3- معنای «حمد، رب، عالمین و دین» چیست؟ ۴- چرا حمد به الله نسبت داده شده است؟

5- چرا در «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» و «الْحَمْدُ لِلَّهِ» گوینده سخن ملحوظ نیست؟

۶- رابطه میان «الله، رَبِّ الْعالَمِینَ، الرَّحْمنِ، الرَّحِیمِ و مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» چیست؟

۷- «نعبد، إهد، صراط، مستقیم، أنعمت علیهم، غیر، مغضوب، لا و ضالّین» چه معنی می‌دهد؟

۸- چرا جمله «نعبد و نستعین» به صیغه فعلی آمده اند و همچون «الْحَمْدُ لِلَّهِ» شکل اسمی ندارند؟

9- چرا در «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ» سخن از غیبت به خطاب، مبدل گشته است؟

۱۰- چرا بجای «أعبد»، «نعبد» آمده است؟

۱۱- استعانت از ابزار، با استعانت صرف به خداوند، چگونه سازگار است؟

۱۲- چرا هدایت در صراط مطرح است نه هدایت بسوی صراط؟

۱۳- چرا هدایت در صراط مطلوب است نه حفظ و نگهداری در صراط؟

۱۴- چرا بجای «صراط»، واژه‌های «طریق و یا سبیل»، نیامده است؟

۱۵- چرا برای «مغضوبین»، تعبیر «غیر» و برای «ضالین»، تعبیر «لا» جهت نفی آمده است؟

۱۶- چرا در «الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ» نعمت به خدا منتسب است؟ و در «مغضوب» نسبت مجهول است؟ و در «ضالّین» به خود آنان نسبت داده است؟

۱۷- عنوان سوره چیست؟ و چه رابطه ای با محتوای آن دارد؟ ۱۸- موضوع و هدف سوره چیست؟ و مخاطب آن کیست؟ 

ادامه مطالب ان شاءالله در پست بعدی…

​

?این افراد اغلب به دلیل دیر خوابیدن در شب ، صبح ها نیز دیر از خواب بیدار می شوند تا کمبود خواب شبانه را جبران کنند. بنابر نتایج این مطالعه که به بررسی تفاوت بین چرخه خواب در افراد شب بیدار و سحرخیز پرداخته، بیدار ماندن تا نیمه های شب بیشتر موجب بروز مشکلاتی چون کم خوابی، بدخوابی و حتی غذا خوردن در ساعات نامناسب می شود که این مشکلات در نهایت منجر به تغییرات متابولیک و سوخت و سازی در بدن می شوند.

?در این مطالعه، گروهی از متخصصان کره ای روی 1620 داوطلب در گروه های سنی بین 47 تا 59 سال آزمایش هایی را انجام دادند.

?نتایج مطالعات تایید می کند که عادت به یک الگوی خواب صحیح و به موقع از فاکتورهای مهم در کاهش خطر ابتلا به سندرم متابولیک، چربی شکمی و در نتیجه کاهش خطر حمله قلبی، سکته مغزی و دیابتاست.

? بسیاری از مردم به اشتباه تصور می کنند که انسان های عصبانی، شجاع و راحت و دارای قدرت هستند. 

✔️ در صورتی که فرد عصبانی از نظر علمی دارای دو مشخصه اصلی و اساسی است: ترس و درد

?بدین معنی که فرد عصبانی بسیار ترسو بوده و ترس خود را در پشت عصبانیت پنهان می کند. و در واقع عصبانیت او نشان دهنده اینست که درد می برد و رنج می کشد.
?عصبانیت یک خصلت نیست. مجبور نیستید چیزی را که هیچ فایده ای به حال یک انسان شاد و سازنده ندارد، در وجود خودتان حفظ کنید. این یک نقطه ضعف است، نوعی آنفلونزای روانی است که همانند هر بیماری جسمی قابلیت و توانایی های شما را نابود می کند. 
?پس باید یاد بگیرید برای اعمال و عقاید دیگران آن چنان قدرتی قائل نشوید که بتوانند شما را پریشان و آشفته سازند. 
✔️ زمانی که خویشتن را ارزشمند بدانید و اجازه ندهید دیگران اختیار شما را در دست گیرند. آن زمان دیگر خود را با عصبانیت، در لحظات حال آزار نخواهید داد و با آن وداع خواهید کرد.

? مركز مشاوره دانشگاه تهران