آیا گریه کردن حضرت آدم بر امام حسین علیه السلام بیانگر جبر در زندگی انسانی است؟این گونه حوادث یا علم پیشین الهی به افعال بندگان و پیشگویی آنها مستلزم جبر نیست. زیرا علم خدا در این موارد به چیزی Determinism تعلق گرفته که با اراده آزاد بندگان تحقق خواهد یافت. به عبارت دیگر تفکر جبرانگار بین علم پیشین الهی و فعل بندگان رابطه علت و معلولی می‌بیند. یعنی علم خدا را علت فرض می‌کند. زیرا می‌بیند اگر آنچه خدا می‌داند انجام نشود نافی علم مطلق الهی می‌شود. چنانکه شاعر گوید:می خوردن من حق ز ازل می‌دانست گر می نخورم علم خدا جهل بودو این بیان همان رابطه ترتبی و علی است. در حالی که واقع قضیه خلاف این است. یعنی چون بندگان افعالی را با اراده خود انجام می‌دهند خداوند می‌داند و از جمله آنها عمل شمر، یزید و… با امام حسین علیه السلام است. بلی شمر، یزید و… آزادانه می‌توانستند امام حسین علیه السلام رابه قتل نرسانند و اگر از اراده و اختیار خود چنین استفاده‌ای می‌نمودند، خدا هم می‌دانست که نمی‌کنند و اجبار هم نمی‌کرد و گریه آدم هم در کار نمی‌بود. سر این قضیه از نظر فلسفی آن است که خداوند فوق زمان و مکان است و برای او قبل و بعدی نیست، از این رو علم او به اعمال در همه زمان‌ها شبیه علم ما به یک حادثه در زمان حال است و همچنان که چنین علمی موجب جبری بودن اعمال مورد مشاهده ما نیست، حضور عمل نزد خداوند نیز چنین است.

سوالات مربوط به ماه محرم - حسن میرحسینی

گریه تجسم عینی تاثرات درونی و عاطفی است و دارای اقسام گوناگونی می‌باشد که هر یک آثار و نتایج ویژه‌ای دارند. از نظر روان‌شناسی گریه دارای اهمیت بسیاری است و فشار ناشی از عقده‌های انباشته در درون انسان را می‌کاهد و درمان بسیاری از آلام و رنج‌های درونی انسان می‌باشد. در حقیقت اشک چشم سوپاپ اطمینانی برای روح و جسم آدمی است که در شرایط بحرانی (اندوه و یا شادمانی فراوان) موجب تعادل او می‌گردد. از نظر عرفا نیز، گریه زیباترین و پرشکوه‌ترین جلوه تذلل بنده و اظهار عجز و تسلیم و عبودیت در پیشگاه معبود قادر متعال است.
به قتل نرسانند و اگر از اراده و اختیار خود چنین استفاده‌ای می‌نمودند، خدا هم می‌دانست که نمی‌کنند و اجبار هم نمی‌کرد و گریه آدم هم در کار نمی‌بود. سر این قضیه از نظر فلسفی آن است که خداوند فوق زمان و مکان است و برای او قبل و بعدی نیست، از این رو علم او به اعمال در همه زمان‌ها شبیه علم ما به یک حادثه در زمان حال است و همچنان که چنین علمی موجب جبری بودن اعمال مورد مشاهده ما نیست، حضور عمل نزد خداوند نیز چنین است.

سوالات مربوط به ماه محرم - حسن میرحسینی

امروز بیش از چند قرن پیش، حسین بن علی در دنیا شناخته شده است. امروز وضع به گونه‌یی است که متفکران و روشنفکران و آنهایی که بی‌غرضند، وقتی به تاریخ اسلام برمی‌خورند و ماجرای امام حسین را می‌بینند، احساس خضوع می‌کنند. آنهایی که از اسلام سر در نمی‌آورند، اما مفاهیم آزادی، عدالت، عزت، اعتلاء و ارزشهای والای انسانی را می‌فهمند، با این دید نگاه می‌کنند و امام حسین، امام آنها در آزادیخواهی، در عدالت‌طلبی، در مبارزه‌ی با بدیها و زشتیها، در مبارزه‌ی با جهل و زبونی انسان است. 

اشک باید رازدار باشد: بایدها و نبایدهای عزاداری حسینی از منظر رهبر معظم انقلاب - مرتضی مفید نژاد

درباره مسأله عاشورا و قیام حسین بن علی علیه‌السلام، از اولین روزهای وقوع این حادثه چه به وسیله شاهدان عینی، چه به وسیله ائمه معصومین علیهم‌السلام و چه به وسیله دیگران شعراء و خطباء و گویندگان سخن زیادی گفته شده است، اما حقیقتا سخن برای گفتن در این وادی هنوز زیاد است. به قول مولویگر بگویم شرح این معنا تمام صد قیامت بگذرد وین ناتمام‌در این سالهای اخیر قبل از پیروزی انقلاب هم بحثهای فراوانی در ابعاد مختلف این حادثه عظیم تاریخی شد و همچنین بعد از انقلاب. اما هنوز ملت اسلام و همه ملتهای مسلمان در دنیا احتیاج دارند که حقیقت و ماهیت این حادثه را بیش از پیش مورد دقت و تعمق قرار بدهند، درس عجیبی است درس عاشورا و به گمان بنده، یگانه علاج امروز دنیا همین است که درس حسین بن علی را بفهمند و به آن عمل کنند و ما ملت مسلمان ایران اگر همین توفیق را پیدا کنیم که این درس را برای مردم دنیاتشریح کنیم و انعکاس این درس را در زندگی خودمان، در انقلابمان، در جنگمان، در محیط اجتماعیمان، به دنیا نشان بدهیم بزرگترین خدمت را به آگاهی ملتهای مظلوم کردیم. 

اشک باید رازدار باشد: بایدها و نبایدهای عزاداری حسینی از منظر رهبر معظم انقلاب - مرتضی مفید نژاد

در اسلام به همان مقدار که از فساد انتقاد و با آن مقابله شده، نسبت به اصلاح سفارش و تأ کید شده است. قرآن تنها به ایمان و تقوای درونی اکتفا نمی کند، بلکه اصلاح را لازمه ی ایمان و تقوی می شمارد. آمن و اصلح و فمن اتّقی و اصلح .خداوند خود اوّل مصلح است؛ و اصلح بالهم و لذا از مردم نیز خواسته تا اوّل عیب های خود را اصلاح کنند؛ تابوا و اصلحوا… و سپس به اصلاح جامعه بپردازند. فاتّقوا اللّه و اصلحوا ذات بینکم  اصلاح گر هرگز به دنبال فتنه انگیزان نمی رود، و اصلح و لا تتّبع سبیل المفسدین البتّه اصلاحات باید بر معیار عدل و قانون باشد فاصلحوا بینهما بالعدل و القسط  .کسی که راههای صلاح و اصلاح را به روی خود ببندد، نابود خواهد شد هر چند فرزند پیامبر باشد؛ انّه لیس من اهلک انّه عمل غیر صالح  (ای نوح!) او از خاندان تو نیست، براستی که عمل او غیر صالح است. اولیای الهی از خدا درخواست می کردند که به صالحان ملحق شوند. اَلحِقنی بالصالحین .قرآن معمولاً ایمان را همراه عمل صالح بیان کرده است؛ الذین آمنوا و عملواالصالحات اثر بخشی عمل صالح محدود به زمان و مکان نیست و حتّی نسل های بعدی از اعمال پدران صالح خود خیر و بهره می برند. و کان ابوهما صالحا .قرآن هدف از کامیابی از نعمت ها را انجام عمل صالح می داند، یا ایّها الرّسول کلوا من الطیبات و اعملوا صالحا  یعنی بهره گیری و کامیابی شما از نعمت ها باید برای انجام کار نیک و عمل صالح باشد.خداوند متعالحکومت آینده ی زمین را نصیب بندگان صالح خود خواهد کرد. اِنّ الارض یَرثُها عبادی الصالحون  .انسان بعد از اصلاح خود، باید به اصلاح دیگران بپردازد و تمام توان خود را در این راه بکار گیرد ان ارید الا الاصلاح ما استطعت  چیزی جز اصلاح تا سر حد توانم نمی خواهم.البتّه خداوند متعال اصلاح طلبان واقعی را از کسانی که شعار اصلاح می دهند، جدا می کند و چهره ی مدّعیان دروغین را افشا می کند؛ قالوا انّما نحن مصلحون ألا اِنّهم هم المفسدون و لکن لایشعرون آنها می گویند: فقط ما اصلاح طلبیم، آگاه باشید آنها خود فساد کنندگانند، ولی نمی فهمند.آری، خداوند مصلحین واقعی را می شناسد. و اللّه یعلم المفسد من المصلح .خداوند به مصلحان واقعی را وعده ی پاداش داده است. انّا لانضیع اجر المصلحین .نکته قابل توجه آنکه هر چه میزان فساد بالا برود، تلاش مصلحانه ی بیشتری را طلب می کند. (آری هر چه هوا گرم تر شود، نیاز به آب زیادتر می شود) و هر چه مفسدان خطرناکتر شوند، مصلحان بزرگتری می طلبد. در برابر نمرود جز ابراهیم و در برابر فرعون جز موسی و در برابر یزید جز حسین علیه السلام چه کسانی می توانند مقابله کنند؟!بدیهی است برنامه ی اصلاحات همیشه با نامه و گفت وگو و تذکّر پیش نمی رود، بلکه شرایطی پیش می آید که باید به استقبال خطر رفت. امام حسین علیه السلام اوّلین مصلِح اسلامی است که به استقبال سخت ترین شداید رفت و جان خود را تسلیم حقّ نموده و به شهادت رسید.

ده گفتار - محسن قرائتی