علل و عوامل فردى طلاق
6 ـ دوستان ناباب
نيروى تقليد در آدمى بسيار قوى است و اگر او فاقد اين قدرت بود، سطح فرهنگ او هرگز بدين جايگاه نمى‏ رسيد و زندگى او همپايه زندگى آدميان نخستين باقى مى‏ماند؛ اگر الگوهاى مورد تقليد، ممتاز، عالى و محتواى آن قدسى و ملكوتى باشد، وسيله‏اى براى بهتر شدن و در نتيجه در راه رشد، تكامل و سعادت گام نهادن است. اين كار، مستلزم حسن انتخاب و پرورش اراده و دقت اوست. تقليدپذيرى از خصوصياتى است، كه كم و بيش نسبت به قدرت اراده، جنبه معكوس دارد؛ به طورى كه اشخاص ضعيف بى‏ اراده تحت تأثير تلقين ديگران قرار مى‏گيرند. دوستى زمينه تلقين‏ پذيرى اين گونه افراد را مساعدتر مى‏سازد؛ زيرا دوستان بيش از بيگانگان در زندگى ما نقش دارند و اخلاقيات و رفتارشان در زندگى ما مؤثر است. بنابراين انتخاب دوست و ايجاد ارتباط با افراد، از مسائل حساس زندگى انسانهاست. از اين رو مسامحه و مساهله در آن جايز نيست. اگر دوستان، بد خلق، كج رفتار و از الگوهاى ناباب و بدآموز باشند، كناره ‏گيرى و قطع رابطه با آنها بهتر است و بايد دانست كه اگر به آتش آنان نسوزيم و آشيانه ما بر باد نرود، حتما دود آنان چشمان ما را متأثر و اشك آلود و نفس را در سينه تنگ خواهد ساخت. چه بسا افرادى كه با دورى نكردن از آنان زندگى خانوادگى خود را متلاشى ساخته و رو به طلاق آورده ‏اند.

علل و عوامل فردى طلاق
4ـ ناتوانى جنسى
ضعف قدرت جنسى در مرد يا زن، خصوصا سرد مزاجى زن ، كه اين حالت غالبا معلول نارسايى در آموزش زندگى زناشويى است از ديگر عوامل طلاق به شمار مى‏آيد.

5 ـ بیكارى
يكى ديگر از علل و عوامل عمده طلاق، فقدان شغل مناسب و بیكارى است. ممكن است بیكارى ناشى از علل و عوامل مختلفى از جمله: نداشتن تحصيلات و تخصص كافى، عدم وجود امكانات شغلى، تنبلى و راحت‏ طلبى و نداشتن سرمايه و… باشد. در حالى كه لازمه يك زندگى شرافتمندانه، تعهد و احساس مسؤوليت است. كسى كه مى‏خواهد با عزت و آبرو زندگى كند بايد عضو مفيدى براى جامعه باشد و در حدود لياقت و شايستگى خويش كارى را بر عهده گيرد.
كسانى كه از قبول مسؤوليت و انجام كار شانه خالى كرده و همانند انگلها از زحمات ديگران استفاده مى‏كنند، مورد بدبينى اسلام و منفورترين اشخاص هستند و مطمئنا بیكارى و تن پرورى، آنها را به راه فساد سوق مى‏دهد. حضرت على عليه‏ السلام در اين باره مى‏فرمايد:
«ان يكن الشغل مجهدة فاتصال الفراغ مفسدة» [1] اگر تن دادن به شغل مايه زحمت است، بیكارى دائم، باعث فساد است.
بنابراين بیكارى يكى از عواملى است كه باعث درگيرى و بر هم زدن آرامش و سكون زوجين مى‏شود. توقعات بى‏جا، ولخرجيها، سختگيريها، تجمل پرستيها از سوى زن باعث فروپاشى بنيان خانواده مى‏شود.
[1] محمد بن محمد بن نعمان مفيد (شيخ مفيد)، ارشاد مفيد، ترجمه سيد هاشم رسولى محلاتى، ص 141.

علل و عوامل فردى طلاق
3ـ فساد اخلاقى
فساد اخلاقى از عوامل عمده افزايش طلاق است كه مهمترين آنها عبارت است از:
ـ شكستن حريم خانواده؛ زن و مردى كه حريم خانواده را مى‏شكنند و عفت و ناموس خود را در اختيار ديگران قرار مى‏دهند، تا غرايز نامحدود جنسى خود را ارضا كنند، خيلى زود تن به انحلال نكاح داده و كانون گرم خانوادگى را رها مى‏كنند تا به دور از اين حصار بتوانند به اميال غير انسانى و بى حد و مرز خود جامه عمل بپوشانند؛ در حالى كه بى‏اطلاع از عواقب وخيم آن ـ كه خود عامل انواع بيماريهاى جسمى و روحى است ـ مى‏باشند. متأسفانه عده زيادى از مردان و زنان به علت اغفال عده‏اى هوسران و شهوت‏پرست از آغوش گرم خانواده جدا شده، بى‏بند و بارى را بر زندگى شرافتمندانه ترجيح مى‏دهند و براى اين كه آسانتر و راحت‏تر، از هر گونه قيد و بند اخلاق آزاد شوند، تن به طلاق داده، پيوند زن و شوهرى را پاره مى‏كنند.
ـ اعتياد؛ اعتياد عبارت است از وابستگى به عوامل يا موادى كه تكرار مصرف آنها در زمان معينى از سوى معتاد، ضرورى مى‏باشد. مواد مخدر و عادتزا، دگرگونيهاى روانى در فرد به وجود مى‏آورد؛ همانند تغيير در برداشت از انگيزه‏ها و كنشهاى درون و برون مبتنى بر خيالبافى همراه با خوش‏بينيهاى اغراق‏ آميز، غوطه‏ ور شدن در مظاهر هوسناك محسوسات و…
اعتياد يكى از عوامل مؤثر در زوال و نابودى خانواده است. پدرى كه جانش را براى همسر و فرزندانش فدا مى‏كرد، اكنون آنها را نمى ‏شناسد و حاضر است براى به دست آوردن ذره‏اى از آن مواد نابود كننده، جان آنها را ببخشد و نسبت به مرگ زن و فرزند خود بى‏اعتنا باشد. او با دست خويش مرگ خود و خانواده‏اش را امضا مى‏كند.
اميد است با استفاده از راهكارهاى مفيد و درمان به موقع اعتياد، درصد قابل توجهى از آمار طلاق به علت اعتياد كاهش يابد.

 علل و عوامل فردى طلاق

2ـ ناراحتى‏هاى روحى و روانى

روايات بسيار مهمى از مصادر وحى و در معتبرترين كتابها در مورد رذايل اخلاقى كه ريشه در مشكلات روحى و روانى دارد، نقل شده است؛ رذايلى چون: كبر، حماقت، بخل، غضب، تنبلى و… كه هر كدام به تنهايى مى‏تواند عرصه را بر زن و شوهر تنگ گرداند و زمينه تزلزل و عدم پايدارى را در خانواده به وجود آورد. در اينجا به ذكر حديثى اكتفا مى‏شود. رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: «اياكم و تزوّج الحمقاء فانّ صحبتها ضياع و ولدها صباغ.» [1] از ازدواج با زن كودن و احمق بپرهيزيد كه همنشينى با آن تباهى عمر و فرزندش متجاوز و ستمكار است. آنچه مسلم است پيشگيرى بهتر از درمان است و توصيه‏هاى اسلام در انتخاب همسر همه در جهت پيشگيرى از تزلزل نظام مقدس خانواده مى‏باشد. بنابراين قرار دادن ملاكها و معيارهايى تا اين اندازه ظريف و عميق، نه از جهت سختگيرى در امر ازدواج است، بلكه بيانگر اهميت كانون مقدس خانواده است.

[1] همان، ج 103، ص 232.

1ـ ضعف ايمان
دين و مذهب، مهمترين عاملى است كه مانع گسست زندگى زناشويى مى‏شود. رسول گرامى اسلام صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ، اولين معيارهاى انتخاب همسر را تديّن، اخلاق نيك و شرافت خانوادگى‏مى‏داند و مى‏فرمايد:
كسى كه با زنى براى ثروتش ازدواج كند، خداوند او را به حال خودش وا مى‏گذارد و كسى كه فقط به خاطر زيبايى‏اش با او ازدواج كند، در وى امور ناخوشايند خواهد ديد و كسى كه براى دين و ايمانش با او ازدواج كند، خداوند همه آن امتيازات را برايش فراهم خواهد كرد. [1]
همچنين در حديث گوهربارى از نبى مكرم اسلام صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مى‏خوانيم كه فرمود:
«اذا جائكم من ترضون خلقه و دينه فزوجوه و ان لاتفعلوه تكن فتنة فى الارض و فساد كبير.» [2]
آن كسى كه اخلاق و دينش مورد رضايت و پسند شما بود، به او دختر بدهيد و چنانچه از تحقق اين ازدواج جلوگيرى كنيد، موجب فتنه و فساد بزرگ در زمين شده‏ايد.
[1] محمدبن حسن حر عاملى، پيشين، ج 14، ص 31.
[2] علامه محمدباقر مجلسى، بحارالانوار، ج 100، ص 373.