نیاز به احترام و ارزش مثیت خود، باید از ابتدای کودکی، به خوبی در خانواده برآورده شود.پژوهشی نشان می دهد؛ تاثیر پدر در خانواده قدرتی پایدار دارد، آزمودنی هایی که در کودکی محبت بیشتری از پدرشان دریافت کردند؛ ازدواج های بلند مدت تر و رضایت بخش تر را تجربه کردند.پیامبر اکرم صل الله علیه و آله در مورد محبت و ترحم کودکان، می فرماید:"کودکان خود را دوست بدارید، و به وعده ای که به آنها داده اید، وفا نمائید. خداوند بر هیچ چیزی خشم نمی گیرد، آنچنانکه، به خاطر زنان و کودکان خشم می گیرد".
اما باید توجه داشت که محبت نسبت به فرزندان، امری لازم است اما در حد اعتدال، بطوریکه جایگزبن محبت خداوند نگردد و باعث دوری از یاد و محبت پروردگار نشود. امام باقرعلیه السلام می فرماید: “بدترین پدران، کسانی هستند که در نیکی و محبت نسبت به فرزندان از حد تجاوز کرده و به زیاده روی و افراط بگرایند".

بسیاری از محققین درباره نقش پدر به این نتیجه رسیده اند، که حضور پدر در خانواده، بر پیشرفت تحصیلی و رشد شناختی کودک، تحول اخلاقی یا وجدان، نقش جنسی و فقدان آسیب های روانی تاثیر مثبت دارد و عدم حضور او، با اختلالی در هر یک از این ابعاد، همراه است. البته باید دانست که این تحولات و نقش پدر، هر دو ماهیت چند بعدی دارند، که پدر ممکن است، تاثیرات مستقیم و یا غیر مستقیم، از طریق مادر یا از طریق نظام خانواده، بر کودک داشته باشد. پژوهشی حاکی است که، پسرانی که پدران آنها در کنارشان حضور ندارند، به سختی می توانند، بین جسارت مردانه و خویشتنداری، توازن برقرار کنند. بنابراین، آنان دشوارتر خودلگامی و به تعویق افتادن لذت را می آموزند. همچنین، حضور مثبت پدر، عاملی مهم در موفقیت های شغلی و تحصیلی دختران، نیز می باشد.
محققان خانواده، در بررسی خانواده های محروم از پدر، گزارش کرده اند، که هرگاه فقدان پدر، ناشی از عللی چون مرگ، خدمات نظامی یا کار باشد، خانواده با سهولت و قدرت بیشتری به سازگاری با آن می پردازد، در حالیکه علل ناخوشایندی مانند؛ جدایی، طلاق و ترک خانواده امکان سازگاری را ضعیف تر می سازد.

آموزش نقش جنسی به فرزندان :
مطابق نظریه روانکاوی، پدر نقش اساسی در سالهای اولیه زندگی کودک بر عهده دارد، که تحول وجدان و همانند سازی در نقش جنسی، از مهمترین آثار آن است. طبق نظریه هترینگتون، در حالیکه هم محبت مادرانه و هم محبت پدرانه، زنانگی را در دختران افزایش می دهد، این محبت پدرانه است که خصوصیات مردانه را در پسران تقویت می کند، البته رابطه پدر و مادر نیز مهم است. در خانواده هایی که فقط مادر تصمیم می گیرد و پدر منفعل است، کمتر احتمال می رود پسران، پدرانشان را به عنوان الگو قرار دهند.
همچنین، دخترانی که پدرشان در زندگی آنها حضور فعال دارند، کمتر در سن جوانی، دچار بی بند و باری جنسی می شوند و در بزرگسالی نیز، بیشتر با مردان رابطه سلامت برقرار می کنند.

توجه به نیازهای حقیقی فرزندان :
تربیت فرزندان، تنها در آموزش خلاصه نمی شود، بلکه مهمتر از آن، توجه به کودک و نیازهای آنها و توجه به سلامت روحی، روانی و امور مادی و معنوی آنان می باشد. همچنانکه امام سجاد علیه السلام در رابطه با مسوولیت پدر می فرماید: “به درستی که مسئول هستی فرزندانت، را با آداب و اخلاق نیکو پرورش دهی، آنان را به خداوند بزرگ، راهنمایی کنی و آنها را در اطاعت و بندگی پروردگارشان، یاری نمایی". (مکارم الاخلاق، به نقل از طاهری)
رسول اکرم، صل الله علیه و آله، به بعضی از کودکان نظر افکند و فرمود: “وای به فرزندان آخر الزمان، از روش ناپسند پدرانشان! عرض شد: یا رسول الله! از پدران مشرک؟ فرمود: نه، از پدران مسلمان، که به فرزندان خود، هیچ یک از فرائض دینی را نمی آموزند و به ناچیزی از امور مادی درباره ی آنان قانع هستند. من از این مردم، بری و بیزارم و آنان نیز از من بیزار". (مستدرک، به نقل از افشاری، 1386)

امام باقر علیه السلام می فرماید:” مصونیت اطفال از خطرات و انحرافها در پرتو صلاحیت و شایستگی پدران آنهاست". پدران نقش منحصر به فردی را در راه تربیت فرزندان صالح ایفا می کنند. هیچ کس نمی تواند، به اندازه آنها بر فرزندانشان، تاثیر گذار باشند . شواهد علمی نشان می دهد، پدرانی که در پرورش فرزندشان حضور فعال دارند- بویژه پدرانی که در زندگی فرزندان خود حضور هیجانی دارند- نقش به سزایی در سلامت فرزندشان دارند.
داستان زندگی حضرت مریم در قرآن؛ به خوبی بیانگر اهمیت وراثت و تربیت خانوادگی و سرپرست شایسته می باشد.خداوند در قرآن کریم می فرماید: “مریم [سلام الله علیها ] را به طرز نیکویی پروراندیم و بطور شایسته نهال وجود او را رویانیدیم، و پرورش دادیم و کفالت او را به حضرت زکریا، علیه السلام، سپردیم". فرزندانی، که تحت تربیت صحیح پدر و مادر قرار گرفته اند، در بزرگسالی انسانهایی شایسته خواهند شد، که در قرآن، از آنها به عنوان زینت پدر و مادر در دنیا و از مصادیق باقیات و صالحات در آخرت می شوند. “مال و فرزند، زینت زندگی این عالمند و کارهای شایسته ماندنی در نزد پروردگار تو، از جهت ثواب و امید بهتر و برتر است". (کهف، 46)
برعکس، تربیت ناصحیح و ناشایست، باعث فرزندانی ناصالح می گردد، که نه تنها زینت پدر و مادر نیستند، بلکه مایه ننگ و نفرت آنان می باشند، حضرت علی، علیه السلام، می فرماید:” فرزند بد و ناخلف باعث نابودی شرافت خانواده و بد نامی گذشتگان است".
همچنین قرآن کریم می فرماید: “ای کسانی که ایمان آورده اید، پدران و برادران خود را اگر کفر را بر ایمان برگزیدند، دوست و یاور خود مگیرید".(توبه،23) با توجه به آیه مذکور، می توان نتیجه گرفت که؛ پدر کافر بر فرزند مسلمان، ولایت و سرپرستی نمی تواند داشته باشد.