یکی از صفات بارز و سجایای اخلاقی حسین علیه‌السلام اراده قوی و عزم راسخ و تصمیم قاطع آن بزرگوار است که این خصلت را از جد گرامی خویش حضرت محمد بن عبدالله (ص) به ارث برده است که پیامبر عظیم‌الشأن اسلام با این قاطعیت بود که توانست مسیر تاریخ و مفهوم زندگی و معیار ارزش‌ها را عوض کند و یک تنه در برابر همه قدرت‌های شیطانی که می‌خواستند از گفتن کلمه الله جلوگیری کنند ایستاد و به عموی بزرگوار خود که پیشنهاد مشرکان را بر او عرضه نمود که: محمد اگر حکومت می‌خواهد او را بر خود حاکم می‌کنیم و اگر هدفش ثروت است آن قدر ثروت به او بدهیم که ثروتمندترین قریش گردد و اگر هدفش همسر است بهترین دختران قریش را به او تزویج می‌کنیم پاسخ داد: و الله لو وضعوا الشمس بیمینی و القمر بیساری علی ان اترک هذا الأمر ما ترکته اموت او یظهره الله. «به خدا قسم اگر خورشید را در دست راست و ماه را در دست چپم قرار دهند که از راهم برگردم هرگز چنیننخواهم کرد تا آن که در راه رسیدن به هدفم جان دهم یا آن که خدا مرا پیروز گرداند».حسین هم با همین قاطعیت در برابر قدرت و حکومت استبدادی اموی ایستاد و بدون هیچ تردید اعلان کرد: من با یزید بیعت نمی‌کنم و با یاران اندک خود به میدان جهاد قدم نهاد تا حق را آشکار و باطل را نابود سازد.حتی در برابر ارتش نیرومند حکومت اموی هدف خود را تکرار و برنامه‌اش را به همگان اعلام کرد: لا اری الموت الا سعادة و الحیات مع الظالمین الا برما.مرگ را جز سعادت و زندگی با ستمکاران را جز ملامت نمی‌بینم.حسین عزیز برای رسیدن به هدف مقدسش با تمام افراد خانواده و یاران باوفایش به سوی میدان مجد و شرف حرکت کرد و به گفته‌ها و انتقادات بی‌حد دوستان که خلاف تصمیم قاطعش بود اعتنائی نکرد و راه رسیدن به فتح و پیروزی از طریق شهادت را به امت اسلامی نشان داد و خود نیز در این مسیر به شهادت رسید .
حسین (ع) نفس مطمئنه - محمد علی عالمی دامغانی

حسین و کمک به مستمندان
ابن‌شهرآشوب در مناقب از شعیب بن عبدالرحمن خزاعی روایت می‌کند پس از شهادت امام حسین علیه‌السلام اثری در پشت آن حضرت دیده شد که مربوط به آلات و ادوات حربی (از قبیل شمشیر و تیر و نیزه) نبود لذا از امام سجاد علیه‌السلام پرسیدند که این اثر چیست؟امام زین‌العابدین (ع) فرمود: پدرم انبان محتوی نان و آذوقه بدوش می‌کشید و به خانه‌های یتیمان و درماندگان و بینوایان می‌برد و این اثری که در پشت آن حضرت دیده شده از آن است 
حسین (ع) نفس مطمئنه - محمد علی عالمی دامغانی