پیغمبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) فرمود:
«شَّرُ الْمَکَاسِبِ کَسْبُ الرِّبا»
امام صادق علیه السلام فرمود:
إِذَا أَرادَاللهُ بِقَوْم هَلا کاً ظَهَرَ فِیْهِمُ الْرِّبا
پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: بدترین کسب ها کسبی است که آمیخته با رباخواری باشد.
امام صادق(علیه السلام) فرمود: هنگامی که خداوند بخواهد ملتی را هلاک کند رباخواری در میان آنها آشکار می گردد. (وسایل الشیعه، جلد 12، صفحه 426 و 427)

شرح کوتاه
با تمام رونقی که بازار رباخواران در دنیای امروز دارد، و وابستگی خاصی که جهان امروز با رباخواری در اشکال گوناگون پیدا کرده، جای شک نیست که رباخواری نظام مالی و اقتصادی جمعیّت ها را ویران می سازد و سبب می شود که ثروت ها به گونه وحشتناکی در دست افراد و مؤسسات معدودی جمع گردد و این تقسیم غیر عادلانه ثروت ها خود سرچشمه انواع بدبختی های اجتماعی و مفاسد اخلاقی است.
یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی

دعا و نیایش امری فطری و ضروری است و مساءله ییست که خداوند بندگان را به آن دستور داده و ، هم او وعده داده کسانی را که از عبادت من سرپیچی کنند و امتناع بورزند ، به دوزخ و جهنم بیفکند .
اهمیت و ارزش دعا و نیایش و تاءثیرات آن در زندگی دنیا و آخرت به قدری واضح و روشن است که ، حتی دانشمندان غیر مسلمان ، امروزه به این نتیجه رسیده اند که دعا و نیایش دافع و رافع بلاها و آلام روحی و جسمی می باشد .
بنابراین ، عدم تفسیر صحیح و لازم و کافی درباره ی دعا و نیایش برای عموم افکار بشری از یک طرف و ، وجود افراد خودکامه و سود جو از طرف دیگر ، در طول تاریخ سبب شده است که بسیاری از انسان ها از این موهبت الهی بی بهره و لااقل کم نصیب بمانند .
اصولا در طول تاریخ به تجربه ثابت شده است که دو علت سبب سقوط و نابودی ملت ها و دولت ها گردیده است : فخلف من بعدهم خلف اءضاعوا الصلاة و اتبعوا الشهوات . بعد از انبیا نسلی به جای آنان آمدند که نماز را با نخواندن ؛ بد خواندن ؛ دیر خواندن ؛ گاهی خواندن و گاهی نخواندن ضایع کردند و از شهوات پیروی نمودند .
1 . اضاعوا الصلوة : کسانی که نماز را ضایع کردند .
2 . واتبعوا الشهوات : کسانی که به دنبال شهوات رفتند و خدا را از یاد بردند .
ویلیام جیمز که از زمره ی دانشمندان با انصاف است ، در این زمینه می گوید : ایمان یکی از قوایی ست که بشر به مدد آن زندگی می کند و فقدان کامل آن در حکم سقوط انسان است .  دسترسی آسان به مطالب و جلوگیری از به هدر رفتن وقت همه شخصیت های بزرگی که به اهداف عالیه ی خود رسیده اند و در طول زندگی موفقیت های شایانی به دست آورده اند ، در سایه ی استفاده از عمر و غنیمت شمردن وقت بوده است . آنها از اتلاف وقت دوری کرده و از فرصت هایی که پیش می آمد ، بهترین استفاده را نموده اند . حضرت علی (ع ) می فرماید : بادر الفرصة قبل ان تکون غصة . یعنی : از فرصت ها استفاده کن قبل از آنکه مایه ی افسوس شود .

قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اذا کان یوم القیامة لم تزل قدما عبد حتی یسال عن اربع : عن عمره فیم اءفناه و عن شبابه فیم اءبلاه و عما اکتسبه من اءین اکتسبه و فیم اءئفقه و عن حبنا اهل البیت . 
پیامبر اکرم (ص ) فرمود : وقتی روز قیامت شود ، بنده قدم بر نمی دارد ، مگر اینکه به چهار سؤ ال پاسخ دهد ، اول : عمرش را در چه راهی مصرف کرده است . دوم : جوانی اش را در کجا سپری نموده است . سوم : مالش را از کجا به دست آورده و در کجا مصرف کرده است . چهارم : از دوستی و عشق ما اهلبیت .
کلید سعادت - رحمت الله عرب نوکندی

سفارش نسبت به خانواده
 خیرکم خیرکم لاهله و انا خیرکم لاهلی . 
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : برترین شما کسی است که نسبت به اهل خود نیکوتر باشد ، من از همه شما نسبت به اهل خودم بهترم (در حالی که در جامعه امروز بسیاری از دیندارها خشونت یا بی اعتنائی به همسر خود را نشان دینداری یا مردانگی می دانند) . ! !
توسعه در زندگی
امام چهارم علیه السلام فرمود : رضایتمندترین شما نزد خدا کسی است که برای خانواده خود بیشتر خرج می کند و توسعه می دهد . 
و امام صادق علیه السلام فرمود : مؤ من به آداب خدا عمل می کند ، هرگاه خداوند به او وسعت داد او هم توسعه می دهد (در وضع زندگی ) و هرگاه خداوند امساک کرد او هم امساک می کند (هر وقت توان دارد دریغ نمی کند و هر وقت کم دارد اسراف و ولخرجی نمی کند) . و فرمود : من ضامنم برای کسی که میانه روی کند ، اینکه فقیر نشود . 
برای خانواده خرج کنید
 صاحب النعمة یجب ان یوسع علی عیاله 
امام رضا علیه السلام فرمود :
آنکه نعمت دارد یعنی تمکن مادی دارد باید بر اهل و عیال خود گشایش دهد یعنی اگرمی تواند برای خانواده خود خرج کند . (152)
اول خانواده بعد دیگران
مردی به امام باقر عرض کرد : من مزرعه ای دارم که سه هزار درهم درآمد دارد ، دو هزار درهم آن را خرج خانواده می کنم و هر سال یکهزار درهم آن را صدقه می دهم .
حضرت فرمود : اگر آن دو هزار درهم برای تمامی مخارج خانواده ات کفایت می کند ، (کار خوبی کرده ای زیرا) به فکر خودت بوده ای و همان کاری را که با وصیت بعد از مرگ دیگران انجام می دهند ، تو در زندگانی خود ، بهره را برده ای . 
ریخت و پاش نکنید
حضرت علی ابن الحسین علیه السلام فرمود : مرد باید اندازه خرج کند ، به مقدار کفایت ، و زیادی را برای آخرت خود پیش بفرستد ، این کار برای دوام نعمت مفیدتر و هم برای افزایش آن از خدا مؤ ثرتر و نسبت به سرانجام کار - روز قیامت - سودمندتر است . 
حضرت صادق علیه السلام فرمود : میانه روی چیزی است که خداوند عزوجل دوست می دارد و اسراف چیزی است که خداوند آن را زشت می دارد ، حتی دور انداختن هسته خرما که به کاری آید ، و یا زیادی آب را دور ریختن .

اخلاق در خانواده و تربیت فرزند - محمد نجفی یزدی

خیلی عجیب است! موجودات جهان روی خوش را درک می‌کنند. درک و شعور دارند. آیات و روایات ما هم همین را می‌گویند. قرآن کریم می‌فرماید: روزی که قیامت برپا می‌شود، زمین همة اخبار خودش را بازگو می‌کند.
یَوْمَئِذٍ تُحِدِّثُ اَخْبارَها بِاَنَّ رَبَّکَ اَوْحی لَها؛ در آن روز زمین تمام خبرهایش را بازگو می‌کند؛ چرا که پروردگارت به او وحی کرده است.
امام باقر علیه السلام می‌فرمایند:
اِنَّ الرَّجُلَ مِنْ شیعَتِنا لَیَمُرُّ بِالْبُقَعَةِ مِنْ بِقاعِ الْاَرْضِ فَیُصَلّی عَلَیْها اَوْ یَمْشی عَلَیها فَتَفْتَخِرُ تِلْکَ البُقْعَةِ عَلَی البِقاعِ الَّتی حَوْلَها فَتَقُولُ مَرَّ عَلَیَّ رَجُلٌ مِنْ شیعَةِ آلِ مُحَمَّدٍ؛ حقیقت این است که اگر کسی از شیعیان ما از قطعه زمینی از قطعات روی زمین عبور کند و در آنجا نماز بخواند، یا روی آن راه برود، آن قطعه زمین بر زمین‌های اطراف خود فخر و مباهات می‌کند و می‌گوید: مردی از شیعیان آل محمد(ص) بر من گذر کرد.
آنچه از آیات قرآن کریم و روایات اهل‌بیت: به دست می‌آید، این است که موجودات جهان شعور دارند، خوبی و بدی را می‌فهمند، عبادت دارند، خداوند را تسبیح می‌گویند، در برابر عظمت خداوند سر خضوع به سجده می‌سایند.
وَ اِنْ مِنْ شَیْءٍ اِلّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لکِنْ لاتَفقَهون تَسْبیحَهُمْ؛ و چیزی نیست مگر آن‌که با ستایش خدا تسبیح او را می‌گوید، لیکن شما تسبیح آن‌ها را در نمی‌یابید.
مرحوم علامه طباطبایی می‌فرمایند: چنان‌که از آیاتقرآن بر می‌آید، عالم نباتی، یعنی گیاهان، بلکه همة عالم، از حیوانات و نباتات گرفته تا جمادات، درک و شعور دارند.
خداوند متعال می‌فرماید:
حَتّیٰ اِذا ما جاءُوها شَهِدَ عَلَیهم سَمْعُهُمْ وَ اَبْصارُهُمْ وَ جُلُودُهُمْ بِما کانوا یَعْمَلونَ وَ قالوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ قالوا اَنْطَقَنا اللهُ الّذی اَنْطَقَ کُلَّ شَیْءٍ

تا این‌که وقتی به آتش جهنم می‌رسند، گوش‌ها و دیدگان و پوستشان به آنچه کرده‌اند، بر ضدشان گواهی می‌دهند، و آن‌ها به پوست بدن خود می‌گویند: چرا بر ضد ما شهادت دادید؟ می‌گویند: همان خدایی که هر چیز را به زبان آورد، ما را گویا گردانید.
نطق بدون شعور و درک امکان ندارد. و لازمة تحمل شهادت در دنیا و نیز ادای شهادت در آخرت، داشتن درک و شعور است.
بعد می‌فرمایند: این از نظر قرآن کریم، اما عملیات و تجربیات علمی نیز نشان می‌دهد که گیاهان فهم و درک و شعور دارند.
بوتة گل گلدانی را در هر شبانه روز چند بار تهدید کرده‌اند که تو را از بین می‌بریم، تو را دوست نمی‌داریم، تو را نمی‌خواهیم، آب نمی‌دهیم. پس از مدتی دیده‌اند رفته رفته برگ‌های گل پژمرده شده و گل رنجور گردیده است. بعد به گل بشارت داده‌اند که تو را نگه می‌داریم، تو را می‌خواهیم، آب می‌دهیم، رسیدگی می‌کنیم و امثال این‌ها. دیده‌اند کم کم بوته دوباره به حالت عادی خود بازگشته است.
این گونه اتصال و ارتباط انسان با نبات خیلی مهم است. البته روشن است که درک گیاهان به گوش و زبان نیست.
آن‌گاه حکایتی از درک و فهم گیاهان که خودشان مشاهده کرده‌اند، بیان می‌کنند که بسیار جالب و شنیدنی است. می‌گویند:
زمانی که در نجف اشرف مشرف بودم، کتابی در «فلاحت رومیّه» که به عربی ترجمه شده بود، به دستم رسید. مؤلف در مقدّمة آن کتاب نوشته بود که مطالب کتاب از اسرار طبیعت است و به تجربه ثابت شده است.
یکی از مطالب آن کتاب این بود که اگر درخت میوه‌داری بار نداد، علاج باردادن آن این است که یک نفر پای درخت بایستد و صاحب درخت تیشه یا تبری به دوش بگیرد و به سوی درخت بیاید. وقتی نزدیک درخت رسید کسی که پای درخت ایستاده، به او بگوید: «فلانی، چه کار می‌خواهی بکنی؟» و او جواب دهد: «می خواهم این درخت را از جا بکنم، چون خشک شده است، بار نمی‌دهد». بعد آن شخص از درخت شفاعت کند وبگوید: «این دفعه آن را ببخش، سال دیگر بار خواهد داد. اگر بار نداد آن وقت آن را قطع کن.» با این کار سال دیگر درخت بارور شده و میوه خواهد داد.
پس از مسافرت به ایران و بازگشت به «تبریز» که آن کتاب و مطالب مذکور به کلی از یادم رفته بود، برای سرکشی به باغی که در آنجا داشتیم، رفتم. همین‌که وارد باغ شدم، دیدم در اول خیابان باغ درخت سیبی سر راه خشک شده. به باغبان گفتم: این درخت خشک شده و بی‌فایده است، آن را قطع کن. باغبان گفت: این درخت را بعد از حدود سی سال به این حال رسانده‌ایم، اگر بخواهیم مثل این درخت را داشته باشیم، باید سی سال زحمت بکشیم و خلاصه راضی نشد.
وارد باغ شدیم و مقداری در باغ گشتیم، وقت برگشتن دوباره نظرم به درخت خشک شده افتاد. باز به باغبان گفتم: این درخت بی‌فایده است. آن را ببر و از سر راه بردار. باز راضی نشد. از قضا درخت خشک شده، آن سال در موسم سیب، سبز شد، شکوفه داد و بارور شد و حدود یک خروار سیب بار داد. عجیب‌تر آن‌که در فصل پاییز همان سال برای بار دوم شکوفه داد و بارور شد و باز سیب فراوان بار داد. و ظاهراً این برای آن بود که درخت دوبار تهدید به بریدن شده بود. این مطلب را با بعض دیگر هم گفتیم، عمل کردند و نتیجه گرفتند.
زیبایی اخلاق - حبیب الله فرحزاد

پیامبر(صلی الله علیه وآله) می فرماید:
أُطْلُبُوا الْرِّزْقَ فِی خَبایا الأَرْضِ
روزی را در نهانگاه های زمین بجویید (نقل از کتاب نهج الفصاحه) 

شرح کوتاه
در آن عصر و زمانی که اهمیّت معادن و آنچه در نهانگاه های زمین قرار دارد معلوم نبود، این دستور از طرف پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) صادر شد که مسلمانان اعماق زمین را جستجو کنند و منابع درآمد و آنچه را به زندگی آنها رونق می بخشد از آنجا بیرون کشند، این گونه دستورها هم نشانه ای از عمق تعالیم اسلام است و هم سرمشقی برای تلاش و کوششی به خاطر آبرومند زیستن مسلمانان!

1.