گام اول در تنبيه كودك
خانوادهاي از دست فرزند شرورشان كلافه شده بودند. بيادبي فرزند خردسال، پدر و همه اهل منزل را رنج ميداد. بيرون از منزل نيز كسي از آزار و اذيت او آسايش نداشت. پدر نيز هر بار او را به باد كتك ميگرفت، به اميد اين كه بر اثر تنبيه، دست از كارهاي زشت بردارد؛ اما فايدهاي نداشت.
روزي دست فرزند خود را گرفت و نفس زنان، نزد حضرت ابوالحسن ـ عليه السّلام ـ آورد و از وي شكايت كرد. حضرت نگاهي به آن مرد كرد و خواست راه و روش تربيت كردن را به او بياموزد. فرمود: «فرزندانت را نزن.» مرد از خودش پرسيد: پس چگونه فرزندم را تربيت كنم. منتظر بود تا ادامه كلام امام را بشنود.
امام ادامه داد: «براي ادب كردنش از او دوري و قهر كن.» مرد گويا دنياي جديدي در تربيت فرزند به رويش گشوده شد. در همان لحظه تصميم گرفت شيوه قهر و دوري را پيشه خود را سازد و با فرزندش سخني نگويد. در همين فكر بود كه ادامه كلام امام، او را آگاهتر كرد. امام فرمود: «ولي مواظب باش قهرت زياد طول نكشد و هر چه زودتر با فرزندت آشتي كن.»[1]
بيان:
شيوه تنبيه بدني در تربيت كودك هيچ تاثيري ندارد، بلكه نتيجه عكس دارد. چون علاوه بر عادت به تنبيه، عظمت و ابهت پدر و مادر و يا معلم را نزد كودك خدشهدار ميكند و راه براي تربيت بعدي نيز بسته ميشود.
———————
[1] . بحارالانوار، ج101، ص99
همواره تحت مراقبت هستی
امام محمّد تقی (امام جواد)(علیه السلام) فرمود:
إِعْلَمْ أَنَّکَ لن تَخْلُو مِنْ عَیْنِ اللهِ فَانْظُرْ کَیْفَ تَکُونُ(1)
بدان که از دیدگاه پروردگار بیرون نخواهی رفت اکنون ببین چگونه خواهی بود؟
شرح کوتاه
نخستین اثر ایمان به خداوند بزرگ، احساس یک مراقبت دائمی بر سر تا پا و درون و برون از ناحیه علم و آگاهی اوست، نه تنها هیچ نقطه ای از دیدگاه علم او بیرون نیست، بلکه مراقبین او از چهارسو، از همه جا، ما را احاطه کرده اند.
هر قدر پایه ایمان بالاتر برود احساس این مراقبت، بیشتر و عمیق تر می گرد، تا آن جا که انسان خود را به طور دائم در حضور او می بیند، این احساس بزرگترین وسیله اصلاح فرد واجتماع، و زیباترین جلوه های ایمان است، که احیا کردن آن به مهم ترین نابسامانی های اجتماعی سامان می بخشد.
1. از کتاب تحف العقول.
یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی
عدالت در میان فرزندان
پیغمبرگرامی اسلامی می فرماید:
إِعْدِلُوا بَیْنَ أَوْلادِکُمْ کَما تُحِبُّونَ أَنْ یَعْدِلُوا بَیْنَکُمْ(1)
در میان فرزندان خود عدالت کنید همان طور که دوست می دارید آنها در میان شما عدالت کنند.
شرح کوتاه
یکی از اشتباهات بزرگ تبعیض در میان فرزندان است، بعضی از مردم، برای فرزند بزرگ و به اصطلاح ارشد امتیاز قائل می شوند و بعضی برای کوچک ترین فرزند، و گاهی آنچنان در این راه، افراط می کنند که هر چه از محبّت و مال و عواطف دارند در اختیار یکی از آنها قرار می دهند و دیگران را بکلی محروم می سازند، این موضوع آتش کینه و حسد را دل آنها بر می افروزد و در آینده نسبت به یکدیگر دشمن و نسبت به پدر و مادر کینه جو، و حتی نسبت به اجتماع هم در مقام انتقام جویی بر می آیند.
1. بحارالانوار، جلد 23.
یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی
دو قطره آب که به هم نزدیک شوند، تشکیل یک قطره بزرگتر میدهند
اما دوتکه سنگ هیچگاه با هم یکی نمی شوند !
پس هر چه سخت تر و قالبی تر باشیم ،فهم دیگران برایمان مشکل تر، و در نتیجه امکان بزرگتر شدنمان نیز کاهش می یابد
آب در عین نرمی و لطافت در مقایسه با سنگ،به مراتب سر سخت تر، و در رسیدن به هدف خود لجوجتر و مصمم تر است.
سنگ، پشت اولین مانع جدی می ایستد.
اما آب… راه خود را به سمت دریا می یابد.
در زندگی، معنای واقعی سرسختی، استواری و مصمم بودن را، در دل نرمی و گذشت باید جستجو کرد.
منتظران در دل نرمی شبیه به امامشان هستند
همانند صاحب و مولایشان
“امام آب گوارایی است از بهر تشنگان،راهنمایی است که ره جویان راه هدایت را به مقصد می رساند،او نجات بخش انسانها از مهلکه های نابودی است….
امام ابری است پرباران و بارانی است پربرکت،خورشیدی است درخشان،آسمانی است سایه افکن،زمینی است گسترده،
چشمه ای است جوشان و برکه ای است با آب گوارا و باغ است و بستان.”
جلد سوم کافی ،ص۱۱۶، ترجمه محمد باقر کمره ای
و در استواری بازهم مانند مولایشان
یاران حضرت قلب هایی بس مهربان دارند اما در دین استوار که مصداق این آیه شریفه هستند
إنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ
ﺑﻰ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ : ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻣﺎ ﺧﺪﺍﺳﺖ ؛ ﺳﭙﺲ [ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻋﻤﻞ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ] ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺪ ، ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻥ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﺎﺯﻝ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ [ ﻭ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻨﺪ : ]ﻣﺘﺮﺳﻴﺪ ﻭ ﺍﻧﺪﻭﻫﮕﻴﻦ ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ ﻭ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺘﻰ ﻛﻪ ﻭﻋﺪﻩ ﻣﻰ ﺩﺍﺩﻧﺪ ، ﺑﺸﺎﺭﺕ ﺑﺎﺩ . فصلت (30)
یاران امام نیز باید شبیه امامشان باشند؛ مانند آب آرام و صبور، در راه حق استقامت ورزند و دیگران را با خود همراه کنند.
چهل حدیث انتظار
قالَ الكاظِمُ عليه السلام:
طُوبى لِشيعَتِنَا الْمُتَمَسِّكينَ بِحُبِّنا فى غَيْبَةِ قائِمنا اَلثّابِتينَ عَلى مُوالاتِنا وَالْبَرآئَةِ مِنْ اَعْدآئِنا اُولئِكَ مِنّا وَ نَحْنُ مِنْهُمْ وَ قَدْ رَضُوا بِنا اَئِمَّةً وَ رَضينا بِهِمْ شيعَةً وَ طُوبى لَهُمْ، هُمْ وَاللّه ِ مَعَنا فى دَرَجَتِنا يَوْمَ الْقِيامِةِ.
امام كاظم عليه السلام فرمود:
خوش به حال شيعيان ما كه در زمان غيبت قائم ما به دوستى ما چنگ مى زنند و در دوستى ما و برائت از دشمنان ما استوارند آنها از ما و ما از آنها هستيم، آنها به پيشوائى ما راضى شدند و ما هم به شيعه بودن آنها راضى وخشنوديم و خوشا به حال آنها، به خدا قسـم آنها در روز قيامت با ما و مرتبه ما هستند.
بحارالأنوار، ج 51، ص 151