معاد باوری و نقش آن
در دنیااینکه عدهای معاد را غیر قابل باور میدانند به خاطر عظمت و سختی انجام آن است. با به یاد داشتن قدرت بیانتهای الهی هیچگاه برپایی معاد را موهوم نخواهیم دانست.اینکه کسی بگوید دنیا در اسلام جایگاهی ندارد و همه چیز به آخرت و معاد موکول شده، تهمتی بزرگ و البته خندهدار است. حال اگر کسی به دلیل ناتوانیاش، معاد را نشدنی بداند و قدرت خداوند را با خودش قیاس کند؛ خندهدارتر است. معاد یک مسئله ضروری و لازمه دنیایی زیباست.برخی خیال میکنند معادباوری به معنای رها کردن دنیاست و آنها معاد را فکری موهوم و ناممکن میدانند و در اظهار نظری عجیب، تنها راه اثبات آن را بازگشت برخی از آن دنیا و ذکر خبرهای آخرت توسط آن افراد بر میشمرند. آیا به راستی، چنین است؟ در این یادداشت پاسخهایی به این گمانه زنیها ذکر میشود.
آیا نیت عمل خیر، ثواب و نیت عمل شر، گناه دارد؟
یکی از اموری که میگویند از مظاهر سبقت رحمت الهی بر غضب الهی است یعنی نشانه این است که همیشه لطف و رحمت بر غضب و قهر پیشی دارد این است که اگر انسان جداً در مرحله نیت، طالب خیر و حقیقت باشد یعنی قصد جدی داشته باشد که کار خیری را انجام بدهد ولی بعد در عمل موفق نشود، خداوند به چنین کسی با اینکه توفیق این عمل را پیدا نکرده است به موجب همین قصد و نیت اجر و پاداش میدهد.
ولی اگر کسی قصد معصیتی را بکند، نیت یک شری را در دل داشته باشد و بعد مانعی پیدا بشود که آن کار صورت نگیرد، مثلا قصد داشت که برود شهادت دروغ بدهد ولی رفت و احتیاجی به او پیدا نشد و بالاخره در عمل، او شهادت دروغ نداد، آیا برای او گناه یک شهادت دروغ نوشته میشود؟ نه، چون نیت به مرحله عمل نیامده است. این، تفضّل الهی است.
استاد مطهری، آشنایی با قرآن، ج5، ص 63-62 (با تلخیص)
دانشمند بی عمل، درخت بی ثمر است
یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ * کبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ
ای کسانی که ایمان آورده اید! چرا چیزی می گویید که عمل نمی کنید؟ نزد خدا بسیار مورد غضب است که چیزی را بگوئید که عمل نمی کنید. (سوره صف، آیه 2-3)
نکته ها
عالم بی عمل، به درخت بی ثمر، ابر بی باران، نهر بی آب، زنبور بدون عسل، سوزن بدون نخ و الاغی که کتاب حمل می کند، تشبیه شده است.
عمل، حجّتی بر علیه انسان است.
علم بدون عمل، حجّتی بر علیه انسان است.
علمی که به آن عمل نشود، مانند گنجی است که از آن انفاق و استفاده نشود.
پیامها
1- ایمان باید با عمل و صداقت همراه باشد وگرنه مستحقّ سرزنش و توبیخ است.
2-چه زشت است که تمام هستی در حال تسبیح خداوند باشند، «سَبَّحَ لِلَّهِ» ولی انسان با سخنان بدون عمل، خداوند را به غضب آورد.
3-گفتار بدون عمل، خطرناک است.
منبع: تفسیر نور، ج 9، ص600-تفسير نمونه، ج24، ص59
بالاترین نعمت ها
امیرمؤمنان علی(علیه السلام) می فرماید:
أَجَلُّ النِّعَمِ اَلْعافِیَةُ وَ خَیْرُ مادَامَ فِی الْقَلْبِ اَلْیَقِیْنُ(1)
بالاترین نعمت ها، تندرستی و سلامتی، و بهترین چیزی که می تواند قلب انسان را پر کند، ایمان به خداست.
شرح کوتاه
در حقیقت امیرمؤمنان(علیه السلام) انگشت روی بزرگترین نعمت مادی و معنوی گذارده است. سلامت تن نه تنها بزرگترین موهبت الهی است، بلکه سرچشمه همه فعالیت ها و تلاش ها و برکات است، و در میان مواهب معنوی چیزی برتر، و بالاتر از نور یقین و روشنایی ایمان نیست که پرفروغ ترین چراغ راه زندگی و مؤثرترین داروی درمان بیماری جهل و ذلّت و حقارت و آلودگی است و آرام بخش قلب و جان!
1. تحف العقول.
یکصد و پنجاه درس زندگی - آیت الله ناصرمکارم شیرازی
السیدة
السیدة یکی از القاب مبارکه صدیقه کبری است واین لقب بزرگ جامع مکارم ومحامد خمیده ومعانی عدیده است ولفظ سیده یعنی رب ومالک وشریف وقاضی وکریم وحلیم ورئیس ومقدم ومطاع ومتحمل اذیت قوم آمده ومشتق است .این لفظ از ساد یسود سیادة وجمع آن سادة وسادات واسادِد وسیاید من غیر قیاس است واغلب استعمال به اضافه وقید می شود مانند سید القوم وسید السادات وسیدالنبیین وسید الاوصیاء وسید النساء وسید الشباب اهل الجنة.
صاحب مجمع البیان درمعنی سید فرمود:ماخوذ از سواد است سید القوم یعنی مالک السواد الاعظم وآن کسی است که طاعت وی واجب است واستعمال آن دو قسم است یا به اطلاق یا به تقیید اما اطلاق مخصوص به حق تعالی است وقید واضافه برای خلق است .ودر وصف حضرت یحیی علیه السلام است :«سیدا وحصورا ونبیا من الصالحین»؛مراد مطاع ومقدم بر مردم است ودر این زمان هرآن هاشمی وعلوی وفاطمی است بدین لقب خوانده می شود آن وضع ثانوی است.
فاطمه زهرا علیها سلام مالکه وشریفه ووفاضله ومقدسه وسیده بر زنان اولین وآخرین بود واز این صفات مجموعه سیادت وخانمی وبرتری بر همه داشت ویافت .از امام صادق علیه السلام مروی است که فرمود:سید کسی است که با حق باشد صدقا ومباین از خلق باشد وصفا وحالا.آنچه صاحب مجمع البیان فرمود در معنی سید ووجوب اطاعت او بر دو قسم است:اول سید آن است که درقوم خود مطاع باشد ،دوم قوم اواطاعت اورا واجب دانند برخودشان.ومعنی اول خاص است وآن کسی است که خداوند اطاعت امر وحکم او را بر همه خلق واجب فرموده باشد واین معنی ولایت وامامت است با علم وعمل وحلم واطاعت خدا وپرهیزگاری با مباینت از خلق وصفا وحالا وپیوستگی وبستگی به خالق شخصا وحقیقتا با ملکات دیگر که از لوازم وجود اوست .هیچ یک از این ملکات وکمالات را نتوان از فاطمه زهرا نفی وسلب کرد یا آنکه هر صفتی را ناقصا در ایشان اثبات نمود.پس قسم اول در حق حضرت فاطمه خاصه محقق بوده و هست چنان که ابوبکر عرض کرد؛أنت سیدة امة ابیکِ والشجرة الطیبة لبنیکِ.عرض حقیر در معنی ثانی است وآن وجوب اطاعت امر اوست بدون منصب امامت به طریق عموم ؛یعنی اگر فاطمه زهرا امری کند وحکمی فرماید بر همهافراد وآحاد مردم لازم است اطاعت نمایند ومطاعیت وسیادت او همان از جهت نسبت به رسالت وحرمت این خانه وخانواده نیست بلکه خود شخصا بدون ملاحظه نسبت به رسالت سیادت دارد وقول او قول پیغمبر خداست .ودر کتاب صراط المستقیم منقول است که حضرت رسول به حضرت امیر علیهم السلام فرمود :امر فاطمه را اطاعت کن .وخود بدیهی است صاحب این مقامات وملکات از روی هوی سخن نمی گوید بلکه سخنانش از قول خدا ورسول وامام ناطق صادق واین رشته سر چشمه وحی وتنزیل اتصال دارد ومنشعب می شود.