چرا به دنبال خداشناسی برویم ؟
انگیزه عاطفی
ضرب المثلی است معروف که انسان بنده احسان است (اَلاِْنْسانُ عَبِیْدُ اَلاِْحْسانِ)
همین مطلب با کمی تفاوت در حدیثی از امیرمؤمنان علی (علیه السلام) نقل شده است که فرمود: اَلاِْنْسانُ عَبْدُ الاِْحْسانِ «انسان بنده احسان است»
و در حدیث دیگری از همان حضرت می خوانیم بِالاْحْسانِ تُمْلَکُ الْقُلُوبُ به وسیله احسان قلبها به تسخیر انسان درمی آید»
و باز در حدیثی از همان حضرت (علیه السلام) آمده است: وَأَفْضِلْ عَلَی مَنْ شِئْتَ تَکُنْ أَمِیْرَهُ: «به هرکس می خواهی نیکی کن تا امیر او باشی»
و ریشه همه این مفاهیم در حدیث پیامبر(صلی الله علیه وآله) است که فرمود: اِنَّ اللهَ جَعَلَ قُلُوْبَ عِبادِهِ عَلَی حُبِّ مَنْ أَحْسَنَ اِلَیْها ، وَبُغْضِ مَنْ أساءَ اِلَیْهَا: «خداوند دلها را در تسخیر محبت کسی قرار داده که به او نیکی کند ، و بر بغض کسی قرار داده است که به او بدی کند»
خلاصه این یک واقعیت است که هرکس به دیگری خدمتی کند یا نعمتی بخشد عواطف او را متوجه خود می سازد ، و به صاحب خدمت و نعمت علاقمند می شود ، میل دارد او را کاملاً بشناسد و از او تشکر کند ، و هرقدر این نعمت مهم تر و فراگیرتر باشد تحریک عواطف به سوی «منعم» و «شناخت او» بیشتر است .
و لذا علمای علم کلام (عقائد) از قدیم ترین ایام مسأله «شکرمنعم» را یکی از انگیزه های تحقیق پیرامون مذهب ، و معرفة الله شمرده اند .
ولی باید توجه داشت «شکر منعم» قبل از آنکه یک حکم عقلی باشد یک فرمان عاطفی است .
این اشاره کوتاه را با شعریاز «ابوالفتح بستی» شاعر معروف عرب پایان می دهیم .
أَحْسِنْ اِلَی النّاسِ تَسْتَعْبِدْ قُلُوْبَهُم *** فَطَالَما اسْتَعْبَدَ اَلاِْنْسانَ اِحْسانٌ
«به مردم نیکی کن تا قلوب آنها را بنده خود سازی ـ و همواره انسانها بنده احسانها بوده اند»!
در حدیثی از امام باقر(علیه السلام) می خوانیم که فرمود: «شبی رسول خدا(صلی الله علیه وآله) نزد عایشه بود او سؤال کرد چرا خود را (برای عبادت) این همه به زحمت می افکنی ؟ در حالی که خداوند گناهان گذشته و آینده تو را بخشیده است . »
فرمود: أَلا أَکُوْنُ عَبْداً شَکُوْرا ؟ «آیا من نباید بنده شکرگزار او باشم» ؟
یکصد و هشتاد پرسش - آیت الله ناصرمکارم شیرازی
خلاصه علوم
دانشمندی از شخصی پرسید : چرا به تحصیل علم نمی پردازی ؟
گفت : خلاصه همه علوم را بدست آورده ام . دانشمند : خلاصه علوم چیست ؟
پاسخ داد : پنج چیز است .
1 - تا راستی هست ، دروغ نگویم .
2 - تا حلال هست ، دست به سوی حرام دراز نکنم .
3 - تا زمانی که از تفتیش عیوب خود فارغ نشوم به جستجوی عیوب مردم نپردازم .
4 - تا خزانه رزق خداوند به پایان نرسد به هیچ کس التجاء نبرم .
5 - تا قدم در بهشت ننهم ، از کید شیطان و غرور نفس اماره غافل نباشم .
کشکول جبهه - موسسه فرهنگی نور
ماه رجب ماه رحمت الهی
میلاد امام محمدباقر علیه السلام تهنیت باد
امام محمد باقر علیه السلام:آمیختگی هیچ چیزی به چیز دیگر نیکوتر از آمیختگی حلم با علم نیست
(تحف العقول عن آل الرسول)
اول رجب ولادت حضرت امام محمد باقر (ع)
ای با خبر از رموز دانای علوم
سیمای تو روشنگر دنیای علوم
ای عصمت هفتم ای امام پنجم
هستی تو شکافنده دریای علوم
امام باقر علیه السلام گنجینه علم آسمانی
رجب از راه رسید ، مبارک ماهی که مژده میلاد امام همام ، باقر العلوم علیه السلام را با خود به همراه آورد ، رجب ، طلایه دار فصل انس مو محبت با خدای یکتاست و امام باقر علیه السلام طلیعه ان ماه خجسته ، آفتاب دین و دانش از مطلع رجب ، جان افسردگان خاکی را گرمی روحانی می افزآید و آنان را به تشریف فرمائی شعبان و رمضان ، آماده میسازد .
کیست که با رجب ، انسی داشته باشد و باقر علیه السلام را نشناسد و کیست که امام رجب را اقتدا کرده باشد و ماه امام را در نیافته باشد ، امام ، طالع رجب بود و رجب مطلع امام . هر ماهی امامی دارد و رجب باقر علیه السلام را ، و هر امامی ، ماهی را شرف و عز است و باقر علیه السلام رجب را .
نخستین روز این ماه شریف بود که مدینه ، پیوند گاه عرش و فرش و خاک و افلاک ، جان و تن و دل و دیده شد . خورشید رجب از مشرق این افق بیکران و برج بی مثال ، دامن نور خود را بر سر زمین جانها افشاند و ارواح خسته وی بی ارزو را به روشنایی امیدها و نزهتگاه کبریایی ، کشاند .
او خود مژده بود و با خود مژده ها داشت ، بشارت میلاد دلربای امام پنجم ابو جعفر محمد باقر علیه السلام آفتاب علم و معرفت ، دین و دانش و شکافنده همه علوم و معارف .
نور و جود مبارک امام باقر علیه السلام در اول رجب سال 57 هجری قمری برای زمینیان متجلی شد هم او که سالها پیش رسول گرامی اسلام میلادش را پیش کرده و توسط جابر ابن عبد الله انصاری به وی سلام رسانده بود .
حضرتش چهار ساله بیش نبود که واقعه جاودانه کربلا در گرفت ، پس از ان واقعه تا سن 38 سالگی در بزم وجود پدر بزرگوارش چراغ روشن قبیله دیانت بود . پس از رحیل ملکوتی و شهادت پدر سترگش زمام کاروان نور را به دست گرفت . سالیان امامت امام محمد باقر علیه السلام (114 - 95) از یک طرف مصادف بود با فرو پاشی و اضمحلال دستگاه پلید و شیطانی حکومت اموی و انتقال و چرخش قدرت به فرزندان عباس و از یک سو مقارن با عصر نهضت ترجمه و نشر و باز نمائی اندیشه های منطقی ، فلسفی ، کلامی و احیانا دینی خارج از مرزهای اسلام و گسترش طیف وسیع مباحث و مقالات عقیدتی در سطوح مختلف جامعه ان روزگار .
آن امام هما ، از این دوره ، بحرانی انتقال قدرت از بنی امیه به بنی عباس ، و جنگ و ستیز بین آنان بهره جست و به بیان دقایق و رموز احکام متعالی اسلامپرداخت و انقلابی فرهنگی را برای گسترش و استحکام تشیع پی ریزی نمود ، به گونه ای که به باقر العلوم (شکافنده دانش ها) لقب یافت و امروز شاهدیم که بخش عظیمی از احادیث ما از ان حضرت روایت شده است .
از عاشورا تا غدیر - محمد عسکری