تحلیل رفتار متقابل چیست؟ (TA)

 تحلیل رفتار متقابل یا TA یک روش روانشناسی است که درون هر فرد را به سه قسمت تقسیم می کند: والد، بالغ، کودک

والد
والد همه باید و نباید های زندگی و آن چیزهایی است که از والدین و جامعه به ما منتقل شده است و در اعماق وجود ما نقش بسته است و ما در مورد درست یا غلط بودن آنها معمولا فکر نمی کنیم و فقط آن را اجرا می نماییم . برای روشن شدن مفهوم والد مثال زیر را بررسی می کنیم.

▫️روزی مردی به همسرش گفت : “تو چرا وقتی می خواهی ماهی را در ماهی تابه قرار دهی اینقدر سر و ته ماهی را می بری وآن را کوچک می کنی؟”

▫️زن پاسخ داد : “مادرم اینطور ماهی درست می کرد.”

▫️وقتی زن از مادرش هم پرسد او هم همچین پاسخی داد: “مادرم اینطور ماهی درست می کرد.”

▫️بعدها که به روستای مادر بزرگ آن زن سفر کردند و از مادر برزرگ دلیل زدن سر و ته ماهی ها را پرسیدند او گفت که چون قدیم ها تابه ها کوچک بودند مجبور بودند که ماهی را کوچک تر کنند تا در ماهی تابه جا شوند.

والد آن قسمت از ما است که فقط آن را اجرا می کنیم و در مورد آن فکر نمی کنیم که می تواند مثبت باشد مانند: “به بزرگتر ها احترام بگذار” ، یا منفی باشد مانند: “مرد که گریه نمی کند” یا ” دختر که نباید بخندد” و همه باید و نباید ها و سنت های زندگی ما

بالغ
بالغ قسمتی از وجود ماست که فکر می کند و متناسب با زمان و مکان رفتار می کند.

کودک
تمام احساسات درونی ما در این قسمت وجود دارد، شادی، غم، اضطراب و …

1) رفتار اعضاي خانواده

در سبك زندگي ايراني اسلامي، نسبت به ساير كشورها، خانواده از جايگاه و محوريت ويژه اي برخوردار است. در سبك زندگي ايراني اسلامي، خانواده با وجود فرزندان تعريف مي شود، فرزندآوري بسيار مهم است. علاوه برآن نحوه ارتباط پدر و مادر، اهميت در كنار هم بودن اعضاي خانواده، ارزش علم آموزي و جايگاه والاي علم و دانش در فرهنگي ما از جمله موارد تمايز سبك زندگي اسلامي از سبك زندگي غربي است.

2) پايبندي به اصول اخلاقي

پايبندي به اصول اخلاقي و پياده كردن آن در مقام عمل يكي از شاخص هاي مهم زندگي اسلامي است.

3) ارتباط خويشاوندي

در سبك زندگي ايراني اسلامي، روابط خانواده و فاميلي و رفت و آمد با قومان و خويشان گستره وسيعي دارد. گستردگي روابط از ديگر ويژگي هاي سبك زندگي ايراني اسلامي است.

4) رفتار دين مدارانه

سبك زندگي ايراني اسلامي بر محورخدا و  دين بنا شده است. دين با خلقيات، آداب و رسوم مردم در آميخته و زندگي ايرانيان از آموزه هاي اسلامي تاثير بسياري پذيرفته است.به گونه اي كه مي توان ادعا كرد هنر، انديشه و فرهنگ امروز ما از تعاليم اسلام سرچشمه گرفته است.

يكي از عوامل موثر در  بازيابي «اثر بافت» نام دارد. يعني بايابي زماني با موفقيت بيشتري همراه است كه بافت زمان رمزگرداني با بفت زمان بازيابي يكسان باشد. به عبارت ديگر، اگر دانش آموزي بخواهد متني را به خاطر آورد در صورت همساني مكان آزمون با مكان يادگيري، امكان بازيابي اطلاعات ذخيره شده بيشتر خواهد بود. شاهدي كه در محاكم قضايي قادر به يادآوري صحنه جرم نيست، با انتقال وي به صحنه واقعي جرم، با طراحي مصنوعي صحنه جرم امكان بازيابي خاطرات مربوط به آن صحنه، بهتر فراهم مي شود. مهمترين دليل قدرت به خاطرآوري بهتر اثر بافت است.

عامل ديگري كه بر قدرت بازيابي تاثير دارد، «اثر خلق» است. منظور از اين مفهوم اين است كه هر فردي در زمان رمزگرداني اطلاعات ويژگي هاي عاطفي خاصي دارد. هرچند ميانئويژگي هاي خلقي فرد مورد نظر هنگام رمزگرداني و بازيابي مشابهت بيشتري داشته باشد، امكان بازيابي بهتري هم وجود خواهد داشت.

سبك زندگي حاصل انتخاب، اراده، آگاهي و مسئوليت فردي آحاد جامعه است. مجموعه كارهايي كه انجام مي دهيم و انتخاب هايي كه مي كنيم، سبك زندگي و هويت ما را شكل مي دهد. بايد اين نكته را به خاطر داشت كه شرايط ساختاري مي تواند ما را در رسيدن به زيست مومنانه كمك كند و يا با محدوديت هايي مواجه سازد. از منظر دين، سبك زندگي اسلامي داراي شاخص هايي است كه بر اساس آن مي توان شيوه زيست مومنانه را از غير آن تشخيص داد.

سبك زندگي تحت تاثير عوامل گوناگوني مانند عوامل اقتصادي و غير اقتصادي شكل مي گيرد؛ به همين دليل داراي شاخص هاي فراواني است كه از ديدگاه جامعه شناسان اين گونه مي توان آنها را جمع بندي كرد:

* رفتار فردي؛ مديريت بدن،خودآرايي، انتخاب پوشاك و تغذيه؛

* رفتار خانوادگي؛ اثاثيه منزل، دكوراسيون منزل، داشتن پيش خدمت، تقسيم بندي فضاهاي خصوصي و عمومي، نام گذاري فرزندان، ضوابط و روش هاي تربيت كودك؛

* رفتار اجتماعي؛ انتخاب ماشين، مسكن، شغل و جايگاه شغلي و انتخاب دوستان؛

رفتار فرهنگي؛ استفاده از رايانه، اينترنت، مدرك تحصيلي، مطالعه و كتابخواني، بازديد از موزه ها، رفتن به نمايشگاه هاي هنري، اهميت دادن به كالاهاي هنري مانند تابلو هاي نقاشي و حضور در فعاليت هاي هنري؛

رفتار هاي فراغتي؛ مشاهده تلويزيون و ماهواره، رفتن به تئاتر و سينما، گوش دادن به موسيقي، ورزش كردن، برنامه ريزي براي تحصيلات، رفتن به مسافرت، استراحت كردن، تفريحات و ديد و بازديد هاي عمومي؛

رفتارهاي اقتصادي؛ شيوه و الگوي مصرف، مديريت پول و ثروت، قدرت خريد و شيوه خريد كردن؛

رفتار سياسي؛ عضويت در گروه ها و حزب هاي سياسي، شركت در انتخابات و اطلاع از اخبار سياسي روز؛

دينداري؛ شركت در اجتماعات ديني، حضور در اماكن مذهبي و انجام مناسك ديني؛