تکریم اسامی ائمه علیهم السلام
اسامی شریف ائمه علیهم السلام را بدون پیشوند حضرت یا پسوند «علیه السلام» نیاوریم . یا از لقب «امیرالمؤمنین» برای امام علی علیه السلام استفاده کنیم .
در روایتی نقل شده است: «لَا یَرْضَی بِهَذِهِ التَسْمِیَةِ اَحَدٌ اِلَّا ابْتِلَاهُ (الله) بِبَلَاءِ اَبِی جَهْل ؛
هیچ کسی راضی نمیشود که به او امیرالمؤمنین بگویند، مگر اینکه خداوند او را به درد ابی جهل مبتلا میکند . »
چقدر مایه تأسف است که در عراق، مهد تشیّع، به دزد میگویند: علی بابا . در ایران میگویند: کوچة علی چپ، در حالی که علمای ما هنگام ندای هر یک از اهلبیت علیهم السلام از تعبیر «بنفسی انت» استفاده کردهاند .
ملازمت و همراهی
یکی از بنیانیترین شیوههای پاسداشت حرمت اهلبیت علیهم السلام ملازمت با آنان است . ملازمت در برابر مفارقت است . در زیارت جامعة کبیره میخوانیم: «وَ ضَلَّ مَن فَارَقَکُم؛ هر کس از شما جدا شد، گمراه گشت . »
مفارقت دو مصداق دارد:
پیش افتادن؛
عقب ماندن .
در صلوات شعبانیة مرویّه از حضرت سجاد علیه
السلام آمده است: «الْمُتَقَدُّمُ لَهُمْ مَارِقٌ وَ الْمُتَأخِّرُ عَنْهُمْ زَاهِقٌ واللَّازِمُ لَهُمْ لَاحِقٌ . »
و در زیارت جامعة کبیره، نزدیک به همین مضمون آمده است: «فَالرَّاغِبُ عَنْکُمْ مَارِقٌ وَ اللَّازِمُ لَکُمْ لَاحِقٌ وَ الْمُقَصِّرُ فِی حَقِّکُمْ زَاهِقٌ؛ آن که از شما روی بگرداند، از دین خارج و هر کس ملازم شما باشد، رسیده است و آن کس که در حق شما کوتاهی کند، تباه شده است . »
قیام عاشورا مصداق عینی برای ملازمت گروهی، پیش افتادن و یا عقب ماندن برای گروههای دیگر بود . آنان که امام حسین علیه السلام را همراهی کردند، به اوج منزلت رسیدند و مزارشان مطاف شیفتگان فضیلتها شد . روز اربعین، حماسة پیروز تمجید از ملازمان حضرت ابا عبدالله علیه السلام است . آنان اسوههای سترگ تاریخ و ستارههای فروغ بخش جغرافیا هستند .
اما آنان که بدون اذن یا رهبری امام معصوم علیه السلام در طول تاریخ امامت، پیش دستی کردند و دست به اقدام مسلحانه زدند، نیروهایشان تلف شد، پیامدهای بحرانخیزی به جای گذاشتند .
آنان که از قافله بازماندند نیز شرمندگی، ذلت، پشیمانی و محرومیت قرین زندگی آنها شد . واماندهها بسیاربودند:
کسانی که در کوفه، بصره و سایر بلاد، دعوت امام و حجّت زمان را دریافتند و سر تافتند .
کسانی که از مکّه همراه امام بودند و در راه دچار طوفان ریزش شدند .
و کسانی که به جبهة مقابل پیوستند.
فرم در حال بارگذاری ...
مقام غیر قابل قیاس
امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمایند: «لَا یُقَاسُ بِآلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله مِنْ هَذِهِ الْاُمَّةِ اَحَدٌ ؛
هیچ کسی از این امت با آل محمد صلی الله علیه و آله قیاس نمیشود . »
یکی از بدترین جنایتهای فرهنگی این بوده که حضرت علی علیه السلام را با دشمنانش مقایسه کردند و برابر دانستند . امام هادی علیه السلام در زیارت غدیریّه امیر المؤمنین علیه السلام میفرمایند: «فَلَعَنَ اللهُ مَنْ سَاوَاکَ بِمَنْ نَاوَاکَ ؛
پس خداوند لعنت کند آن کس را که تو را با دشمنان و بیگانگان از تو برابر دانست . »
امیرالمؤمنین علیه السلام میفرمایند: «الدَّهرُ اَنزَلَنِی ثُمَّ اَنزَلَنِی حَتَّی قِیلَ مُعَاوِیَة وَ عَلِیٌّ ؛ روزگار منزلت مرا فرود آورد، سپس فرود آورد تا جایی که گفتند: معاویه و علیّ . »
نام نهادن
یکی از راههای رایج حرمت نهادن، اسم گذاری است . اگر برای نام میدانها، خیابانها، مراکز شکوهمند فرهنگی و فرزندانمان از اسامی ائمه علیهم السلام استفاده کنیم، حرمت آنان را پاس داشتهایم و در ضمن از برکات معنوی این نامگذاریها در دنیا و آخرت نیز بهره میبریم .
حسرتآور است؛ دکتر «جرج جرداق» مسیحی بگوید: «برادر مسیحیام نام دخترش را زینب نهاده است . » و ما شیعیان، دنبال اسمهای دیگر باشیم .
«قِيلَ لِأَبِي عَبْدِاللَّهِ علیه السلام: جُعِلْتُ فِدَاكَ! إِنَّا نُسَمِّي بِأَسْمَائِكُمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِكُمْ فَيَنْفَعُنَا ذَلِكَ؟ فَقَالَ: إِي وَ اللَّهِ وَ هَلِ الدِّينُ إِلَّا الْحُبُّ قَالَ اللَّهُ: «إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ » ؛
به امام صادق علیه السلام عرض کرد: جانم به فدای شما! ما با نامهای شما و پدرانتان نامگذاری میکنیم، آیا این کار ما را سود میبخشد؟ فرمود: آری، به خدا سوگند! آیا دین، جز دوست داشتن چیز دیگری هست؟ خدای متعال میفرماید: اگر خدای را دوست میدارید، از من متابعت کنید تا خداوند شما را دوست میدارد و گناهانتان را مي بخشد.»
فرم در حال بارگذاری ...
آداب حضور
ادب حضور میطلبد که انسان با طهارت محضر ائمه علیهم السلام و مراقد شریفشان شرفیاب شود . شیخ حرّ عاملی رحمه الله بابی را در «وسائل الشیعه» به نام «باب کراهَة دخول الجُنب بیوت النبی صلی الله علیه و آله و الأئمّه علیهم السلام» گشوده است که در آن، این روایت از جابر نقل شده است: «أَنَّ أَعْرَابِيّاً دَخَلَ عَلَى الْحُسَيْنِ علیه السلام فَقَالَ لَهُ: أَمَا تَسْتَحْيِي يَا أَعْرَابِيُّ تَدْخُلُ عَلَى إِمَامِكَ وَ أَنْتَ جُنُبٌ؛ شخصی اعرابی بر امام حسین علیه السلام وارد شد . امام به او فرمودند: شرم نمیکنی که جنب نزد امامت میآیی؟»
از دیگر آداب حضور: سکوت، با اذن آمدن، با ادب نشستن، مزاحمت فراهم نکردن و حسن استماع است .
معادن معارف دینی آنان که خانة اهلبیت علیهم السلام را رها کرده، دانش و دین را از دیگران بخواهند، حرمت اهلبیت علیهم السلام را زیر پا نهادهاند؛ چراکه از در و دروازه به شهر حکمت راه نیافته اند .
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«اَنَا مَدِینَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِیٌّ بَابُهَا؛ من شهر علمم و علی علیه السلام دروازة آن شهر است . »
ابن عبّاس میگوید: حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله خطبه خوانده و فرمودند: «إِنَّ اللّهَ عَزَّ وَ جَلَّ نَزَّلَ عَلَيَّ القُرآنََ وَ عَلِيٌّ علیه السلام سَفِيرُهُ، فَمَن خَالَفَ الْقُرْآنَ ضَلَّ، وَ مَنْ ابْتَغَى عِلْمَهُ مِنْ غَيْرِ عَلِيٍّ علیه السلام زَلَّ ؛ محققاً خداوند عزوجل قرآن را بر من فرود آورد و علی علیه السلام سفیر آن است، پس هر کسی با قرآن مخالفت کند، گمراه گردد و هر کسی دانش قرآن را از غیر علی علیه السلام بجوید، به لغزش میافتد . »
آنان که برای اخذ معارف دینی درب خانة اهلبیت علیهم السلام را نکوبیدند، رو به قیاس، فرضیه و قوانین خودساخته آوردند .
امام باقر علیه السلام می فرمایند: «شرق و غرب جهان را بگردید، دانش صحیح را نخواهید یافت، مگر آنچه از پیش ما برآمده است . »
امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمایند: «يَا كُمَيْلُ لَا تَأْخُذْ إِلَّا عَنَّا تَكُنْ مِنَّا؛ ای کمیل معارف را تنها از ما بگیر تا از ما شوی . » در اینجا باید بر این نكته تأکید کرد که مقصود از علم در این روایات، علم دینی است، اگرچه ائمه علیهم السلام در علوم دیگر نیز سرآمدند .
فرم در حال بارگذاری ...
شیوههای پاسداشت ادب؛ حرمت اهلبیت علیهم السلام
شناخت اهلبیت عصمت و طهارت علیهم السلام زمینة پاسداشت حرمت آنهاست . این شناخت دو گونه است:
شناخت شخصی؛
شناخت شخصیتی؛
شناخت شخص؛ یعنی داشتن چیزهایی که هویت فرد را مشخص میکند . مثل: نام، چهره، نام پدر و مادر، زمان و مکان زیستن و شهادت .
شناخت شخصیت؛ یعنی دانستن ابعاد ذاتی و اکتسابی صفات یک شخص . مثل: علم، حلم و ارزشهای دیگر .
شناخت أئمه علیهم السلام یک ضرورت اعتقادی و دینی است . رسول اکرم صلی الله علیه و آله میفرمایند: «مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة ؛ هر کسی بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به دین مردم جاهلیت مرده است . »
بدون تردید شناخت رؤسای جمهور و حاکمان مقصود نیست؛ چون شناختن یا نشناختن آنها نقش کارسازی در دین ما به هنگام مردن ندارد .
در پایان دعای «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ» که زراره از امام صادق علیه السلام نقل کرده است، میخوانیم: «فَاِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَک ظَلَلْتُ عَنْ دِینِی؛ خداوندا! بی شک اگر تو حجّت خود به من نشناسانی، من از دینم منحرف میشوم . » عدم شناخت شاهان و رؤسای جمهور چنین پیامدی را ندارد .
فرم در حال بارگذاری ...
3. رويارويي با گسترش فساد
3. رويارويي با گسترش فساد
يكي از مسائل مهم ديگري كه در كلمات امام حسين عليه السلام به عنوان انگيزه انقلاب كربلا مطرح شد مبارزه با گسترش فساد و گناه است، در اين باره اباعبدالله الحسين عليه السلام مي فرمايد: يا فرزدق ان هؤلاء قوم لزموا طاعة الشيطان و تركوا طاعة الرحمان و اظهروا الفساد في الارض و ابطلوا الحدود و شربوا الخمور و استاثروا في اموال الفقراء و المساكين و انا اولي من قام بنصرة دين الله و اعزاز شرعه و الجهاد في سبيله لتكون كلمة الله هي العليا ;
اي فرزدق! اينان قومي هستند كه اطاعت شيطان را برگزيده و اطاعت خداوند رحمان را ترك كردند، فساد در زمين را آشكار ساخته حدود شرعي را باطل كرده مسكرات نوشيدند اموال فقراء و مساكين را به نفع خود برداشتند و من در قيام براي ياري دين خدا و عزت بخشيدن به دين او وجنگ در راه خدا از ديگران سزاوارترم تا نام خدا به پيروزي رسد .»
همچنين مي فرمايد:
«… الا ترون الي الحق لايعمل به و الي الباطل لايتناهي عنه ليرغب المؤمن في لقاء ربه حقا حقا فاني لا اري الموت الا سعادة و الحياة مع الظالمين الا برما ;
آيا نمي بينيد كه به حق عمل نمي شود و باطل طرد نمي گردد . حقيقتا مؤمن بايد به مرگ راغب باشد هر آينه من مرگ را جز سعادت، و زندگي با ظالمان را جز زجر و شكنجه نمي بينم .»
فرم در حال بارگذاری ...